Vergelijking van de performantie van metagenetische en klassiek microbiologische analyses voor de karakterisering van de microflora op oppervlaktes, handen en voedingsmiddelen in verschillende types grootkeukens. (METAGECO)

In grootkeukens moeten er wettelijk verplichte controles gebeuren op de hygiënevoorschriften, door het FAVV en OCI. Men doet dit op basis van visuele controle mét aanvullende monsternames en klassieke microbiologische analyses. Deze laatste analyses vertonen echter nog enkele gebreken. Door middel van metagenoom analyse kunnen we mogelijks een beter inzicht krijgen in de contaminaties en hun bronnen. De doelstelling van dit project 'Metageco' is tweevoudig: enerzijds performantere methoden voor oppervlaktebemonstering in grootkeukens ontwikkelen, anderzijds de toepasbaarheid van metagenoom analyse voor de karakterisatie van microflora tijdens hygiëne inspecties onderzoeken.

Het project is inmiddels afgerond. We zijn begonnen met inspectie-enquêtes en met een reproduceerbaar protocol uit te werken voor staalnames van oppervlakten, handen en eindproducten binnen grootkeukens. Deze manier van staalname is vervolgens toegepast bij 4 types van grootkeukens, namelijk bij scholen, kindercrèches, ziekenhuizen en verzorgingstehuizen. ILVO nam hierbij het Vlaamse landsgedeelte voor zijn rekening, het Franstalige landsgedeelte was voor de Universiteit van Luik. We voerden klassiek microbiologische en metagenoom analyses uit op alle stalen. Tot slot is het protocol doorgesproken met het FAVV.

Uit een vergelijking van de verschillende sectoren grootkeukens blijkt dat de kindercrèches slechter scoren op het gebied van hygiëne. In alle grootkeukens is de gootsteen het meest beladen met bacteriën en kan dus beschouwd worden als de vuilste oppervlakte. Snijplanken zijn ook een aandachtspunt omdat na afwassen soms toch nog Enterobacteriaceae worden teruggevonden. Metagenetics is in staat om een massa aan interessante en gedetailleerde informatie te verschaffen over de aanwezigheid en dynamiek van de microbiota in grootkeukens, op voorwaarde dat er voldoende DNA van de bemonsterde oppervlaktes kan bekomen worden. De techniek blijkt wel minder gevoelig voor detectie van pathogenen in vergelijking met specifieke cultuurmethoden. Op basis van de uitgebreide staalname in dit project wordt metagenetics op dit moment eerder voorgesteld als een tool in de 2e lijn en niet ter vervanging van de gerichte klassieke microbiologische analyse voor de routinematige hygiënecontrole van grootkeukens. De resultaten zijn voorgesteld op diverse internationale congressen; wetenschappelijke publicaties zijn gepland. De resultaten maken ook een deel uit van de PhD van Evelyne Duthoo.