Genetics of male infertility

Infertiliteit is een probleem waarmee vele koppels met kinderwens te kampen krijgen. Bij ongeveer de helft van deze koppels is de infertiliteit (mede) toe te schrijven aan een mannelijke factor. Vermoedelijk ligt bij een deel van de patiënten een genetisch defect aan de basis van de problematiek.
Dit artikel geeft een overzicht van de verschillende studies die werden uitgevoerd in het Departement voor Embryologie en Genetica van de Vrije Universiteit Brussel en het Centrum voor Medische Genetica van het UZ Brussel om meer inzicht te verwerven in deze genetische oorzaken van mannelijke infertiliteit. Deze studies, die werden uitgevoerd bij mannen met fertiliteitproblemen, kunnen onderverdeeld worden in drie grote groepen: studie van deleties van de lange arm van het Y chromosoom, studie van X-gebonden genen en studie van autosomale genen.
Het is duidelijk dat Yq microdeleties een oorzaak zijn van mannelijke infertiliteit. Enkel bij patiënten met een AZFc deletie kunnen nog enkele spermatozoa gevonden worden. Toch zijn deze patiënten steeds aangewezen op een fertiliteitbehandeling. Deleties waarbij één of meerdere AZF regio's volledig afwezig zijn, kunnen gevonden worden bij 4,6% van de patiënten die op consultatie kwamen in de centra voor Reproductieve Geneeskunde en Medische Genetica van het UZ Brussel, en geen andere oorzaak van onvruchtbaarheid vertoonden. Gezien de lage frequentie van deze deleties, is het duidelijk dat nog andere, potentieel genetische factoren aan de basis liggen van mannelijke infertiliteit. Potentieel kunnen gr/gr deleties (partiële AZFc deleties) ook een rol spelen in de etiologie van mannelijke infertiliteit. Het blijft echter onduidelijk welke genen gelegen in de gedeleteerde regio's, in geval van zowel partiële als klassieke AZF deleties, belangrijk zijn voor het behoud van de spermatogenese.
In onze studies werden tevens mutaties opgespoord in X-gebonden genen. Net als het Y chromosoom, is het X chromosoom interessant in het kader van mannelijke infertiliteit. Mannen hebben immers slechts één X chromosoom waardoor mutaties in genen die een belangrijke rol spelen in de spermatogenese onmiddellijke gevolgen zullen hebben voor de zaadcelproductie. Mutaties werden opgespoord in de genen NXF2, USP26 en TAF7L. Alle waargenomen veranderingen werden ook gedetecteerd bij controles, waardoor deze de fertiliteitproblemen bij de patiënten vermoedelijk niet kunnen verklaren.
Er werden ook vijf autosomale genen bestudeerd: SYCP3, MSH4, DNMT3L, STRA8 en ETV5. Voor de genen STRA8 en ETV5 werd een verandering waargenomen die afwezig is bij controles. Op basis van de lokalisatie van de verandering en functionele testen van de veranderingen in respectievelijk de STRA8 en ETV5 genen, kon besloten worden dat ook deze wijzigingen vermoedelijk geen invloed hebben op de infertiliteit.
Er kan besloten worden dat mutaties slechts zelden gevonden kunnen worden bij mannen met fertiliteitproblemen. Verschillende gepubliceerde studies bevestigen dit gegeven. Verder onderzoek is dus noodzakelijk om de impact van genetische factoren op mannelijke infertiliteit in kaart te brengen.

Jaar van publicatie:2009

Trefwoorden:male infertility, genetics, X chromosome, Y chromosome