Wat innovatieve zorgarchitectuur ons kan leren over ontwerpen voor humane detentie

Belgische gevangenissen kampen met structurele problemen als
overbevolking, verouderde infrastructuur, en gebrek aan privacy.
Architectuur is onlosmakelijk verbonden met de pijn en schade die
opsluiting veroorzaakt. Er groeit echter een mentaliteitswijziging t.o.v.
gedetineerden en het doel van gevangenissen: het idee van
gevangenissen als rehabilitatieoorden is in opmars. Ondanks deze
evolutie blijft er een kloof tussen theorie en praktijk. Voor de
onmenselijke omstandigheden in (vooral de oudere, 19de-eeuwse)
gevangenissen werd België herhaaldelijk veroordeeld door het
Europese Hof voor de Rechten van de Mens en bekritiseerd door het
Europese anti-foltercomité. Ondanks grote verschillen tussen
detentie en woonzorg, circuleren er vergelijkbare principes die
actuele maatschappelijke evoluties kenmerken (bv. normalisatie,
(re-)integratie). In plaats van te starten van bestaande
gevangenissen en te onderzoeken hoe deze aan te passen aan
huidige evoluties, start dit project van innovatieve
woonzorgarchitectuur en analyseert het hoe deze aangepast kan
worden aan de context van detentie. De combinatie van casestudy’s
van innovatieve woonzorg- en detentieprojecten, en participatief
actieonderzoek met toekomstige gebruikers zal resulteren in
ruimtelijke concepten voor humane detentie - gedemonstreerd in een
of meer ontwerpvoorstellen voor het eerste Belgische Detentiehuis -
en methoden/technieken om bij diverse stakeholders draagvlak te
creëren vanaf het begin van het ontwerpproces