Onderhandelen over toestemming: de agency van patiënten en gynaecologische chirurgie (Frankrijk en Nederland, jaren 1890-1960)

Onderzoekers hebben de opkomst van geïnformeerde toestemming veelal voorgesteld als een recente ontwikkeling waarbij patiënten vanaf de jaren zestig (wettelijke) autonomie hebben verworven. Dit project betwist de opvatting dat patiënten voor de naoorlogse periode (bijna) geen autonomie hadden. Het beoogt een historisch langetermijnperspectief te bieden op de agency van patiënten in onderhandelingen over toestemming in Frankrijk en Nederland van de jaren 1890 tot en met de jaren 1960. De focus ligt op gynaecologische chirurgie. Dit was een soort ingrijpende buikchirurgie die rond 1890 tot bloei en kwam en regelmatig leidde tot rechtszaken als gynaecologen geen toestemming voor een operatie hadden gevraagd.

Dit project focust op praktijken en conflicten in verband met toestemming en informatie over chirurgische risico's. Het onderzoek zal zich toespitsen op weinig gebruikte bronnen zoals hospitaal- en rechtbankarchieven. Daarnaast zullen medische publicaties worden geanalyseerd aan de hand van digitale text-mining en traditionele hermeneutische methoden. Door deze innovatieve methodologie zal dit project bestaande geschiedenissen van geïnformeerde toestemming verrijken, waarin amper aandacht was voor de stem van de patiënt en de interactie tussen artsen en patiënten. Dit project zal nieuwe inzichten bieden in brede verschuivingen in de agency van patiënten en leiden tot een beter begrip van het gedrag van patiënten in relatie tot artsen, familieleden en andere actoren.