Karl Rahner en Edward Schillebeeckx hernieuwd gelezen. Op zoek naar een constructieve combinatie van transcendentale en hermeneutische benaderingen in de theologische epistemologie.

Sinds de Moderniteit ziet de theologische epistemologie zich voor het probleem gesteld om zowel de universaliteit als de particulariteit van religieuze waarheidsaanspraken te verantwoorden. Moderne correlatietheologen zoals Karl Rahner en Edward Schillebeeckx benaderden dit probleem vanuit een perspectief van universaliteit. Door gebruik te maken van nieuw ontwikkelde transcendentale en hermeneutische benaderingen probeerden zij de christelijke traditie met de seculiere context te correleren. Maar het moderne theologische project kwam onder druk met de opkomst vanhet postmoderne denken. De moderne focus op universaliteit en continuïteit werd bekritiseerd en correlatietheologie kreeg het verwijt dat ze tétranscendentaal en niet hermeneutisch genoeg was. Hedendaagse theologen, die de nadruk leggen op historiciteit, alteriteit en pluraliteit, hebben het epistemologisch perspectief verschoven naar de particulariteit. Echter een dergelijke radicalisering van de hermeneutiek resulteert in gebrekkige theologische epistemologie. Antimoderne theologie enerzijds isoleert theologische hermeneutiek en vervalt daarmee in een gesloten particularisme waarin de universele dimensie van waarheid wordt verloren. Filosofische negatieve theologie anderzijds leidt tot een quasi-transcendentaal argument, wat resulteert in een leeg universalisme dat de particulariteit van waarheid uit het oog verliest.
In navolging van David Tracy en Francis Schüssler Fiorenza pleit dit onderzoek dat postmoderne denkers het moderne theologische project te snel hebben afgeschreven. Het vertrekt vanuit de hypothese dat een adequate theologische epistemologie vraagt om een combinatie van transcendentale en hermeneutische elementen,zoals naar voren komt in de theologie van Rahner en Schillebeeckx. Dit onderzoek stelt daarom een postmoderne herlezing van deze auteurs voor, om op basis hiervan een begrip van religieuze waarheid te ontwikkelen dat zowel universaliteit en particulariteit kan verantwoorden.

Trefwoorden:Modern theology, Postmodern theology, Epistemology, Rahner, Schillebeeckx

Disciplines:Theologie en religiestudies

Project type:PhD project