Kansen en valkuilen voor duurzaam materialenbeheer in Europees recht EU materialenrecht onderzocht.

De druk op natuurlijke hulpbronnen, het milieu en onze gezondheid is in de afgelopen decennia opgelopen. Deze ontwikkeling zal nog verder doorzetten als er geen veranderingen plaatsvinden ten aanzien van de manier waarop we grondstoffen winnen, producten vervaardigen, producten gebruiken en afval beheren. Daartoe beoogt de Europese Unie haar economie van een lineair systeem te transformeren naar een zogenaamde circulaire economie die gestoeld is op een levenscyclusbenadering. De realisatie van het juiste wettelijk kader voor de circulaire economie is een van de uitdagingen waarvoor de Europese Unie staat. Het doel van dit proefschrift is om een bijdrage te leveren aan het beter inzichtelijk maken van de juridische voorwaarden om de transitie naar een circulaire economie in Europees milieurecht te bevorderen.

Allereerst wordt er gekeken naar de verankering van de circulaire economie in de primaire wetgeving van de Europese Unie en in het Europees milieubeleid. Daarnaast worden er drie wetten globaal besproken die een essentiële plek innemen in de transitie.

Deze wetten worden vervolgens in drie afzonderlijke casestudy’s geanalyseerd op grond van een bepaald uitgangspunt dat ontleend is aan het gedachtegoed van de circulaire economie om te bepalen welke aspecten van die wetten belemmerend werken. Er wordt daarbij eveneens besproken welke verbeteringen aangebracht kunnen worden in het Europees beleidskader voor de circulaire economie, namelijk het Pakket Circulaire Economie uit 2015, om zo de juridische barrières te slechten. De casestudy’s zijn: a) de Kaderrichtlijn ecodesign, over de mogelijkheid om materiaalgerelateerde aspecten in productontwerp te benadrukken en om het toepassingsgebied van de richtlijn uit te breiden naar niet-energiegerelateerde producten; b) de Kaderrichtlijn afvalstoffen, over de mogelijkheden om kwalitatieve recyclage aan te moedigen, wat tevens een nader onderzoek vergt naar het gebruik van geharmoniseerde Europese normen; en c) de REACH-verordening, over de verschillen tussen primaire en gerecycleerde materialen in de naleving van de verordening.

Naast de aanbevelingen die specifiek gericht zijn op bovenstaande afzonderlijke wetten, worden er ook overstijgende aanbevelingen gedaan om het wettelijk kader voor de circulaire economie aan te passen.