Gecontesteerd erfgoed. Een multilevel-analyse van erfgoed als veiligheidsthema en uitdagingen voor de Europese Unie en Verenigde Naties als internationale actoren (COHERE)

Samenvatting: Oost-Europa wordt de afgelopen jaren geconfronteerd met nieuwe vormen van erfgoedbeleid. Europese en internationale organisaties richten zich meestal op de mogelijkheden van erfgoeddiplomatie voor de Europese nabuurschapsregio, maar meer recentelijk hebben verschillende onderzoekers het fenomeen van de securitisatie van erfgoed geïdentificeerd. In tijden van conflict maken staten en organisaties cultureel erfgoed door middel van discursieve acties tot een object van veiligheid. Dit is momenteel het geval in Centraal- en Oost-Europa, waar Oekraïense, Estse, Tsjechische en Russische partijen het erfgoed betwisten en claimen door veiligheidsverhalen te verspreiden. Wat zijn de uitdagingen voor de Europese Unie en de Verenigde Naties als actoren van erfgoeddiplomatie in conflictsituaties? Dit onderzoeksproject is bedoeld om EU- en VN-acties te evalueren wanneer ze worden geconfronteerd met ernstige uitdagingen voor erfgoeddiplomatie, in dit geval door de staat geleide securitisatie die gericht is op gemeenschappelijke geschiedenis en gedeeld erfgoed met andere staten. Het algemene doel van deze pilotstudie is om een analytisch kader op te stellen om de actoren van de EU en de VN te beoordelen, dat het onderzoeksgebied kan versterken, maar ook de organisaties nieuwe manieren kan bieden om met deze uitdagingen om te gaan. Vervolgonderzoek zal zich richten op het implementeren van de resultaten van deze pilot in samenwerking met organisaties op het terrein en in andere conflictgebieden. In dit project zullen we ons concentreren op drie gevallen in Oekraïne, Estland en Tsjechië waarin de bovengenoemde uitdagingen, maar ook kansen voor erfgoeddiplomatie zich hebben voorgedaan. Het COHERE-consortium zal de actoren van de EU en de VN analyseren in deze gevallen van tegenstrijdige erfgoedclaims op de Krim, decommunisatiewetten in Oekraïne die gericht zijn op ongewenst erfgoed, en het gebruik van scherpe macht als een nieuw Russisch diplomatiek beleidsinstrument om de herinneringspolitiek in Estland en Tsjechië te versterken. Ondanks het overvloedige discours over erfgoeddiplomatie, bieden deze cases een kans om de link tussen het discours en de actoren van de EU en de VN te testen, met specifieke aandacht voor de EU-VN-dynamiek in dit proces.