DNA-barcodes voor quarantaine organismen binnen de EU (QBOL)

Hoe kunnen we een internationaal te raadplegen systeem voor diagnose en genetische identificatie van quarantaine plantenziekten en –plagen opzetten? Het Europese onderzoeksproject QBOL ontwikkelt DNA-barcodes voor quarantaine arthropoden, bacteriën, schimmels, nematoden, fytoplasmen en virussen op basis van goede werkcollecties van deze Q organismen en hun verwanten. De informatieve barcodes worden samengebracht op de Q-bank website, waar ze vrij te consulteren zijn en steeds ook verbonden met andere gegevensbanken over deze Q organismen en met collecties waar referentiemateriaal kan aangevraagd worden. ILVO leidt met name het onderzoek naar barcodes voor Q bacteriën en werkt daarvoor samen met de partners Universiteit Gent en ACW, Zwitserland. ILVO coördineert ook de referentie-collectie voor Q bacteriën waarin drie belangrijke cultuurcollecties binnen de EU samenwerken.

DNA-barcodes zijn vrij korte DNA sequenties die zeer specifiek zijn voor het organisme. Op basis van de kennis over de organismen sequeneren we verschillende gebieden van het genoom om op zoek te gaan naar die specifieke sequenties. Prioritair ontwikkelen we barcodes voor Q organismen die een (potentieel) grote economische en ecologische impact hebben. Als dusdanig zijn de barcodes bruikbaar voor de identificatie van de organismen en zijn ze een extra instrument in de diagnostiek en voor controle van plantaardige producten als dragers van Q ziekten en plagen.

Een correcte diagnostiek en betrouwbare identificatie vormt de basis van een verantwoord sanitair beleid en van duurzaam beheer van de ziekten en plagen. Bepaalde organismen zijn potentieel bijzonder schadelijk voor plantenteelt en groene omgeving en hebben daarom een quarantaine status in de EU. De ontwikkelingen van barcodes voor specifieke (bacteriële) plantenziekten en –plagen zijn direct van nut voor de plantaardige sector in Vlaanderen en voor het Belgische en Europees fytosanitair beleid. Maar ook regio’s buiten de EU kunnen preventief hun zendingen naar de EU testen op aanwezigheid van organismen die in de EU quarantaine lijst opgenomen zijn.

Externe partner(s)
Research Station Agroscope Changings - Wädenwil ACW
UGent - Fac. Wetenschappen
Wageningen UR - PRI-Plant Research International