Kwaliteitscontrole doorheen de wetgevingscyclus

We leven in een snel veranderende maatschappij. De wetgever moet dit hoog tempo volgen en voorzien in wetgeving die aan de noden van de huidige maatschappij kan voldoen. Daarbij moet aandacht uitgaan naar de kwaliteit van de wetgeving. De wetgever schiet namelijk tekort wanneer wetgeving wordt vernietigd door het Grondwettelijk Hof of om andere redenen het vooropgestelde doel niet bereikt. Om de kwaliteit van wetgeving te garanderen, werden er specifieke instrumenten en procedures in het leven geroepen. Een voorbeeld hiervan is de reguleringsimpactanalyse (hierna: RIA). Dit instrument controleert of wetgeving nodig is en schat in of ze effectief zal zijn. De concrete implementatie van deze instrumenten verschilt van land tot land. Zelfs binnen bepaalde rechtssystemen kan het toepassingsgebied van deze instrumenten variëren. Zo zijn de procedures in Vlaanderen om de kwaliteit van de wetgeving te bewaken niet dezelfde als de procedures op federaal niveau. De empirische component in dit onderzoek maakt een selectie noodzakelijk. Omdat het Vlaamse wetgevingsbeleid een voorloper is in België, maar de Vlaamse instrumenten - en de manier waarop de Vlaamse Regering hier mee omgaat - nog nooit uitgebreid werden onderzocht, focust dit doctoraatsproefschrift uitsluitend op de Vlaamse wetgevingscyclus. Niet alleen de empirische studie van de werking van de verschillende instrumenten in de praktijk maakt dit een uniek onderzoek. Ook de link tussen het Grondwettelijk Hof en de procedures zorgt voor een nieuwe invalshoek. Zo wordt nagegaan in welke mate het Hof effectief de verschillende instrumenten in rekening brengt bij de beoordeling van de proportionaliteit. De instrumenten die de kwaliteit van de Vlaamse wetgevingscyclus bewaken, zijn de reguleringsimpactanalyse, de adviezen van de Raad van State en de adviezen van de strategische adviesraden. Wat betreft de impact van de RIA, bleek uit enquêtes en interviews dat de implementatie van de RIA zeer beperkt is, terwijl er wel een sterk geloof is in het potentieel ervan. Ook de impact van de adviezen van de strategische adviesraden was eerder beperkt in de praktijk. De decreetgever antwoordde op de helft van de gemaakte opmerkingen niet, ondanks de decretale verplichting hiertoe. Wat betreft het gebruik van de instrumenten voor en door het Grondwettelijk Hof, viel vooral de invloed van de adviezen van de Raad van State op te merken. Het gewicht van de adviezen van de strategische adviesraden en de reguleringsimpactanalyse op het uiteindelijke oordeel van het Grondwettelijk Hof was eerder beperkt.

Jaar van publicatie:2022

Trefwoorden:Doctoral thesis

Toegankelijkheid:Embargoed