Electorale verantwoording in extreme omstandigheden. Een toepassing op Belgische verkiezingen.

Binnen een democratie functioneren verkiezingen als een essentieel
moment om politici verantwoordelijk te houden voor het beleid dat in
de voorbije legislatuur werd gevoerd. Er bestaat reeds een
uitgebreide literatuur over de criteria die door kiezers worden gebruikt
om die evaluatie te maken. Die modellen gaan echter uit van een
relatief beperkte fluctuatie inzake economische performantie,
werkloosheid, en functioneren van de overheid. Omwille van de
complexe federale structuur geldt België daarbij als een 'hard case',
waarbij het voor de modale kiezer reeds moeilijk is de
verantwoordelijkheden correct toe te wijzen. De volgende federale
verkiezingen in België (in 2024) vormen dan ook een uitdaging voor
de bestaande theoretische modellen. De COVID-19 pandemie van
2020-21 was niet alleen op zichzelf een enorme uitdaging voor de
federale structuur van België, maar we weten ook dat de
economische turbulentie als gevolg van deze pandemie ook nog in
de daaropvolgende jaren voor significante wijzigingen zal zorgen. De
vraag rijst dan ook welke criteria de Belgische kiezers in 2024 zullen
gebruiken om na te gaan of de regering(en) van dit land al dan niet
een adequaat beleid hebben gevoerd. Zowel de gezondheidscrisis
zelf, als de economische gevolgen, zorgen voor een 'extreme case',
die ons toelaat na te gaan op welke manier kiezers oordelen over het
gevoerde beleid. De introductie van nieuwe meetinstrumenten laat
ons toe die unieke omstandigheden ook adequaat te bestuderen.