Verbeteren van de kwaliteit van leven van hoofd-halskanker patiënten door het toevoegen van een geïndividualiseerd en gesuperviseerd oefenprogramma tijdens de oncologische behandeling

Kanker en de noodzakelijke behandelingen ervan kunnen leiden tot beperkingen die het fysiek en psychosociaal welzijn kunnen beïnvloeden. Het fysiek functioneren kan verslechteren en deelname aan activiteiten van het dagelijks leven en de levensrollen van veel patiënten is belemmerd, waardoor hun kwaliteit van leven wordt beperkt. Veel van dergelijke beperkingen zijn te behandelen met kinesitherapeutische interventies. Talrijke studies hebben inderdaad gunstige effecten aangetoond van kinesitherapeutische interventies - waaronder trainingsprogramma's - op fysiek functioneren, fysieke fitheid, psychosociaal functioneren, vermoeidheid en gezondheidsgerelateerde kwaliteit van leven. De huidige aanbevelingen steunen echter op studies die uitgevoerd zijn bij borst, prostaat en darm kankerpatiënten. Tumoren in het hoofd- en halsgebied hebben echter een speciale plaats in de zorg voor kanker, vanwege hun locatie in een direct zichtbaar gebied en hun invloed op vitale functies zoals ademhalen, eten en drinken en spreken. De oncologische behandeling heeft vaak ernstige gevolgen en kan leiden tot slechter fysiek functioneren en functionele beperkingen. Patiënten ondergaan zware oncologische behandelingen zoals een operatie, radiotherapie en chemotherapie, met enorme impact op hun fysieke capaciteiten. Deze problemen en klachten hebben grote invloed op de kwaliteit van leven van patiënten en hun psychosociaal welbevinden. Recent onderzoek bij andere, veel voorkomende vormen van kanker zoals borstkanker, heeft aangetoond dat gerichte revalidatie, en in het bijzonder trainingprogramma’s, het herstel en de optimalisatie van functionele beperkingen, deelname aan sociale activiteiten, werkhervatting en daarmee de kwaliteit van leven van patiënten aanzienlijk kan verbeteren. Momenteel is kankerrevalidatie bij hoofd- en halskanker (HHK) vaak beperkt tot spraak- en slikrevalidatie en zijn er geen gevalideerde rehabilitatieprogramma’s die specifiek gericht zijn op deze unieke patiëntenpopulatie. Kinesitherapie en trainingprogramma’s om fysieke activiteit te bevorderen, kunnen HHK-patiënten echter helpen hun fysieke functies en deelname aan activiteiten te verbeteren. De integratie van deze trainingsprogramma’s in de zorg voor kanker blijft echter een grote lacune omdat er geen aangepaste programma’s bestaan enerzijds en patiënten hiervoor niet kunnen terugvallen op een specifieke terugbetaling anderzijds. Met name voor patiënten die worden behandeld met (chemo) radiotherapie (een typische ambulante therapie), heeft een recent Amerikaans onderzoek aangetoond dat het gebruik van HHK-specifieke trainingprogramma’s erg laag is, ondanks de duidelijke klinische nood. Van slechts 9% van de HHK-overlevenden is gemeld dat ze voldoen aan de richtlijnen voor lichamelijke fysieke activiteit na diagnose van de kanker. Het aanmoedigen om te blijven bewegen moet daarom een belangrijk aspect van hun klinische zorg zijn. De focus van dit project ligt dus duidelijk op het verbeteren van de kwaliteit van leven van patiënten met hoofd- en halskanker.