In/zichtbare sterrebeelden. Fotografie en verbeeldingsruimten in het Zwitsers-italiaanse grenslandschap

Nationale grenzen zijn in de hedendaagse wereld op ambivalente wijze zichtbaar. Hoewel ze hyperzichtbaar zijn in het politieke debat, de media en in academisch onderzoek, zijn de mechanismen waarmee ze worden gehandhaafd en in werking treden vaak onzichtbaar. Met name de Europese binnengrenzen zijn in hoge mate gedematerialiseerd en vaak onzichtbaar op het terrein. Toch verdwijnen deze grenzen niet, noch worden zij irrelevant. Tegelijkertijd heeft de blijvende hegemonische voorstelling van grenzen als lijnen te maken met het beperkte perspectief van natiestaten, die de neiging hebben grenzen te naturaliseren en te suggereren dat ze alleen bestaan in het sediment van de lijn. Dit doctoraatsonderzoek gaat in op het begrip 'grenslandschap' en confronteert het probleem van de on/zichtbaarheid van grenzen door zich te richten op een specifieke grens, die van Zwitserland en Italië. Het begrip 'grenslandschap' is een opkomende conceptualisering uit de Grenswetenschappen die grenzen erkent als meervoudige, mobiele en op meerdere plaatsen gesitueerde ruimten. Grenslandschappen zijn samengesteld uit verschillende officiële en onofficiële voorstellingen en verbeeldingen, en uit verschillende ruimtelijke praktijken. Om de on/zichtbaarheid van deze fenomenen in vraag te stellen, combineert het doctoraatsonderzoek perspectieven en methodologieën uit Urban Studies, kunstgeschiedenis, fotografietheorie en -praktijk binnen het opkomende multidisciplinaire veld van de grensstudies. Door middel van een analyse van hedendaagse fotografische kunstwerken, veldonderzoek voor het maken van foto's, en een zorgvuldige studie van een specifiek territorium, verkent de dissertatie hoe hedendaagse fotografie de on/zichtbare constellaties van grenslandschappen kan onthullen en hun hegemonische representaties kan tegengaan, zowel praktisch als theoretisch. In het Zwitsers-Italiaanse grenslandschap onderzoekt het onderzoek specifieke ruimtelijke praktijken van grensoverschrijdingen - die van grensoverschrijdend werk en migraties - en plaatsen die daarmee verbonden zijn, voornamelijk vanuit een vrouwelijk perspectief. De dissertatie gaat dieper in op de mogelijkheden van fotografie om nieuwe imaginaire ruimtes te openen in grenslandschappen door middel van constellaties van beelden en woorden.