Centrale onderzoeksvraag/doelIn welke mate is het haalbaar (economisch en ecologisch) om als klassiek landbouwbedrijf grasland in natuurgebieden te laten gebruiken door de koeien? In welke mate kan zulke extensieve begrazing een win-win zijn voor landbouw en natuur? Het project Agromeat mikt op technische kennisopbouw rond deze uitdaging. Bedoeling is om data te verzamelen aan de hand van een casestudie in een concreet projectgebied in Berlare - Zele - Lokeren. In Vlaanderen heerst competitie voor de schaarse open ruimte, tussen de landbouwfunctie en de natuurdoelen, wat soms resulteert in conflicten tussen landbouw en natuur. Dit project heeft als doelstelling landbouwers actief te laten blijven in zones die ingekleurd zijn/worden als natuurgebied, zo dat ze daarmee een economische meerwaarde creëren én tegelijk de natuurdoelen respecteren.
OnderzoeksaanpakDe kennisopbouw gebeurt co-creatief (natuurpartners, landbouwers en onderzoekers) en aan de hand van een case-studie in Oost-Vlaanderen. Het projectgebied situeert zich in de regio 'Berlare, Zele, Lokeren'. De daar aanwezige landbouwers in en rond het projectgebied worden uitgenodigd om de bedrijfsvoering en resultaten mee op te volgen. Er zijn twee projectwerkgroepen: In de werkgroep ecologie bekijken landbouwers en natuurbeheerders samen hoe natuurbeheer te combineren valt met begrazing en maaibeheer. Er wordt onder andere onderzocht wat de voederwaarde van kruidenrijk grasland is, en welke runderrassen het meest geschikt zijn. We evalueren hoe de gezamenlijke aanpak kan resulteren in een optimale beheersovereenkomst. De werkgroep economie focust op de rendabiliteit van extensieve vleesproductie en meerwaardecreatie voor vlees uit valleilandbouw en kruidenrijk grasland.
Relevantie/ValorisatieHet project heeft aangetoond dat het gebruik van extensief grasland op een klassiek landbouwbedrijf tot op zekere hoogte mogelijk is, zonder een negatief effect op de economische resultaten. De kosten voor landbouwers om dergelijke percelen te beheren liggen hoger dan op voorhand ingeschat. In vergelijking met gangbaar grasland moet men spreken van een economische verliespost. De projectpartners pleiten voor een vergoeding voor het beheer van natuur door landbouwers. De argumenten zijn dat er enerzijds op dit moment zeer kleine marges zitten in de verkoop van vlees of melk uit natuurbeheer en dat anderzijds natuurbeheer los van landbouw voor de overheid veel duurder uitvalt. Daarnaast blijkt het oprichten van een label voor natuurvlees met als doel toch een voldoende meerwaarde uit de markt te halen niet eenvoudig. Het geniet een beperkt draagvlak bij de landbouwers.Tenslotte is een goed begrip en dialoog tussen landbouwers en natuurbeheerders essentieel om tot een kwalitatieve en duurzame samenwerking te komen.
De resultaten en conclusies zijn gecommuniceerd via publicaties in vakbladen en via de communicatiekanalen van de verschillende partners bv. via de ILVO Nieuwsbrief. Op het slotevent, dag van de Boerennatuur te Lokeren in samenwerking met Natuurpunt is er gecommuniceerd naar het brede publiek.
Externe partner(s)
Agrobeheercentrum ecokwadraat
Innovatiesteunpunt Boerenbond
Regionaal Landschap Schelde en Durme
