Mannen die zorgen: Factoren die bijdragen aan mannelijke betrokkenheid bij zorgrollen viahet voorbeeld van ouderschapsverlof

Dit proefschrift draagt bij aan het opkomende onderzoeksveld rondom de ondervertegenwoordiging van mannen in communale domeinen zoals de gezondheidszorg, het basisonderwijs en de huiselijke sfeer (HEED). Omdat deze domeinen traditioneel geassocieerd worden met vrouwen en daarom contrastereotiep zijn voor mannen, ontstaan er verschillende barrières die een hogere deelname van mannen in de weg kunnen staan. We onderzochten deze relaties door ons te richten op de manier waarop de interesse van mannen in het ouderschapsverlof – als een vorm van communale engagement – vorm krijgt in verschillende stadia tijdens de overgang naar het vaderschap. Specifiek richtten we ons op hoe genderspecifieke overtuigingen over mannelijkheid en vaderschap, de possible selves die mannen zich kunnen voorstellen over hun toekomst, en de sociale steun die mannen ontvangen uit hun normatieve omgeving samenhangen met hun intenties om ouderschapsverlof op te nemen, en met hun betrokkenheid bij zorg in bredere zin. In hoofdstuk 2 onderzochten we met behulp van experimentele designs hoe verschillende representaties van een prototypische man, die varieerden in de mate waarin ze stereotypisch agentisch en contrastereotypisch communaal waren, de ingebeelde intentie van mannen om verlof op te nemen en hun communale possible selves beïnvloedde. De bevindingen suggereren dat een gecombineerde beschrijving van een prototypische man als agentisch én communaal de intentie van mannen om ouderschapsverlof op te nemen doet toenemen, wanneer vergeleken met een controleconditie. In lijn met de contrasteffecten neigde ook een uitsluitend agentgericht mannelijk prototype mannen naar meer communale uitkomsten. In hoofdstuk 3 vonden we in een cross-sectioneel onderzoek naar de ouderschapsverlofintenties van aanstaande vaders voor het eerst bewijs voor een verband tussen mannelijke prototypes en de gedragsvoorkeuren van mannen om ouderschapsverlof op te nemen na de geboorte. De steun die aanstaande vaders van hun partner kregen voor het opnemen van ouderschapsverlof bleek echter de sterkste voorspeller te zijn van de wens om verlof op te nemen, alsook van de intentie en de verwachte duur van het verlof. In hoofdstuk 4 bestudeerden we, aan de hand van longitudinale gegevens die we verzamelden tijdens de overgang van mannen naar het vaderschap, discrepanties tussen de mogelijke rol van mannen als verzorger en kostwinner vóór de geboorte, en hun feitelijke betrokkenheid na de geboorte in ieder domein. De resultaten suggereerden dat vaders gemiddeld genomen de verwachting en wens hadden om de zorg voor kinderen en het kostwinnerschap in gelijke mate met hun partners te delen, maar moeite hadden om hun intenties om te zetten in gedrag. De mate waarin vaders discrepanties ervoeren hing samen met hun attitudes ten opzichte van de vaderrol en met de sociale steun die ze kregen voor het opnemen van ouderschapsverlof en het zorgen voor kinderen. Bovendien had het ervaren van een inconsistentie tussen hun verwachte, gewenste, en feitelijke taakverdeling gevolgen voor de intentie van vaders om in de toekomst ouderschapsverlof op te nemen. In alle empirische hoofdstukken vonden we dat mannen over het algemeen hoge intenties hadden om samen te werken en dat zij zorgbetrokkenheid niet als non-normatief voor hun gender beschouwden. Mannen worden echter nog steeds geconfronteerd met barrières die hen ervan weerhouden om hun communale intenties om te zetten in gedrag. We schetsen de kwaliteiten en beperkingen van het huidige onderzoek gezien de opkomende aard van het onderzoeksveld. Bovendien bespreken we implicaties voor toekomstig onderzoek naar de oriëntatie van mannen op zorg, en hoe het omzetten van communale intenties in daadwerkelijk gedrag gerealiseerd kan worden.