'New Big Science' in België: Transformatie en Adaptatie van het SCK-CEN 1991-2022

De reorganisatie van SCK-CEN in 1991 was het startpunt van de vorming van een nieuw profiel voor de organisatie. Hoewel de politieke en financiële steun was afgenomen en de publieke opinie zich had gekeerd tegen de productie van kernenergie, kon het SCK • CEN nieuwe academische en commerciële partnerschappen opzetten. Het heeft zijn onderzoeksdoelstellingen dienovereenkomstig gediversifieerd. Het nieuwe MYRRHA-project, deels gefinancierd door de Europese Commissie, richt zich op onderzoek naar de behandeling van nucleaire afvalproducten en het onderzoek van materialen die worden gebruikt bij kernsplijting en fusiereacties. Deze nieuwe oriëntatie past in de internationale ontwikkeling van wat 'New Big Science' wordt genoemd. Het tijdperk van de Koude Oorlog kenmerkte zich door de opzet van zogeheten 'Big Science' faciliteiten, maar teruglopende financiering en afnemende politieke steun heeft geleid tot de opkomst van meer gediversifieerde onderzoekscentra, welke nieuwe vormen van financiering en organisatie moesten verkennen. Dit nieuwe kader bevraagt dan ook de positie van België als een klein land in de internationale samenwerking tussen naties. De Europese context vraagt om een grotere schaal, maar ook om een verdeling van kosten, controle en uitkomsten. De 'New Big Science' raakt ook aan het thema van 'risk management' in wat men tegenwoordig de 'risk society' noemt. Het project beoogt een beter begrip van de huidige uitdagingen voor New Big Science faciliteiten te verkrijgen. De organisatorische transformatie die het SCK • CEN in de jaren negentig onderging en de articulatie van een nieuw, ambitieus project (MYRRHA) kan worden gebruikt als een hoofdonderwerp voor het onderzoek naar de wetenschappelijke, politieke en sociale kwesties rond de bouw en het beheer van grote onderzoeksfaciliteiten. Het zal ook de relatie tussen wetenschap en politiek en de rol van grote infrastructuurorganisaties binnen de algemene structuur van het (inter)nationale wetenschapssysteem analyseren.