Waardegedreven gezondheidszorg van state-of-the-art zorgpaden voor spinale deformiteiten bij volwassenen in UZ Leuven.

Door groeirestricties van het gezondheidszorgbudget vormt elke meerkost een uitdaging. In het bijzonder geldt dit voor chronische ziekten, die niet alleen frequenter voorkomen door de vergrijzing, maar ook vaak een dure behandeling vereisen. Daarom proberen zorgverstrekkers om een zo goed mogelijke klinische outcome te bereiken met zo weinig mogelijk kosten, of m.a.w. de waarde van de gezondheidszorg te optimaliseren.

Adulte spinale deformiteiten (ASD) worden veroorzaakt door een progressieve en asymmetrische degeneratie van de wervelkolom. De prevalentie bij volwassenen ligt tussen 2% en 32%. ASD veroorzaakt pijn aan de rug en/of benen, bemoeilijkt het normale bewegingspatroon en heeft een grote impact op de levenskwaliteit, die zelfs vergelijkbaar is met andere belangrijke chronische ziekten zoals diabetes of hartfalen. Daarenboven is het chirurgisch behandelen van deze aandoening zeer duur. Chirurgische interventies worden vaak door meerdere chirurgen uitgevoerd, gaan gepaard met dure “state-of-the-art” implantaten en vereisen veel pre- en post-operatieve medische beeldvorming. Bovendien is ook revisiechirurgie vaak noodzakelijk.

Het doel van dit project is om waardegedreven behandelingskeuzes te ondersteunen bij de ASD-patiënt. Hiervoor zijn data, zowel over klinische outcome als over kosten, vereist. De beschikbare kostenstudies met betrekking tot de ASD-pathologie zijn echter gebaseerd op terugbetalingen en/of patiëntenfacturatie. Idealiter worden kostenberekeningen echter gedaan vanuit het perspectief van de zorgverlener en weerspiegelen ze de monetaire waarde van de ingezette middelen. In een eerste fase van dit onderzoek worden de ziekenhuiskosten voor ASD-patiënten in kaart gebracht aan de hand van het huidige activity-based costing (ABC) model van UZ Leuven. Bovendien wordt dit model voor een aantal belangrijke kostencomponenten verder verfijnd aan de hand van tijdgedreven ABC.

Vervolgens zijn klinische outcome data nodig om ‘waarde in de gezondheidszorg’ te evalueren. Klinische outcome kan generiek gekwantificeerd worden via quality-adjusted life years (QALYs), die rekening houden met zowel de kwaliteit als de kwantiteit van levensjaren. Dergelijke generische maat laat toe om, bijv. in discussies rond prioritering van gezondheidszorgbudgetten, de impact van verschillende interventies te vergelijken. Toch vinden clinici het moeilijk om QALYs te interpreteren in de routinepraktijk; zij geven de voorkeur aan functionele outcome. Het IORT (institute for Orthopaedic Research and Training), het onderzoeksteam van de dienst orthopedie, werkt aan een klinisch evaluatieplatform dat de functionele klinische outcome meet via een gedetailleerde driedimensionale bewegings- en evenwichtsanalyse. Naast het voorzien van een alternatief op QALYs voor het meten van klinische outcome, wordt verwacht dat de bewegings- en evenwichtsanalyse in de toekomst kan bijdragen tot het nemen van juiste beslissingen naar therapieplanning toe. Voor andere aandoeningen, bijv. hersenverlamming, is immers al bewezen dat een pre-chirurgische bewegings- en evenwichtsanalyse leidt tot betere resultaten. Er is echter nog geen evidentie beschikbaar over de kosten of kosteneffectiviteit van deze analyse. Daarom berekenen we in een volgende fase van dit onderzoek de kosten van de bewegings- en evenwichtsanalyse.

Een ander project binnen het onderzoeksteam tracht de waarde in de gezondheidszorg voor de ASD-patiënten te verbeteren door het ontwikkelen van een “enhanced recovery pathway” (ERP) die focust op het verbeteren en versnellen van het herstel door een aangepast zorgpad. Deze aanpassingen omvatten o.a. de optimalisatie van de preoperatieve voedingstoestand, het preoperatief inschatten van de kwetsbaarheid van de patiënt, het introduceren van een gestandaardiseerde preoperatieve risicostratificatie, snelle mobilisatie na chirurgie, optimaal vochtmanagement en het gebruik van minimale invasieve methodes. In een derde fase van dit onderzoek vergelijken we de waarde en kosten van dit ERP met deze van het standaard zorgtraject. De waardevergelijking zal gebeuren met behulp van de QALYs over kosten. In de laatste fase van dit onderzoek vergelijken we het gebruik van de ASD-specifieke waardebreuk (functionele outcome/kosten) met de generische waardebreuk (QALYs/kosten) als een beslissingsondersteunend instrument voor therapieplanning en om waarde in de gezondheidszorg te evalueren.