Wenende everzwijnen en kwakende kikkers. Een studie van Plutarchus' Oorzaken van fysische fenomenen.

Plutarchus' Oorzaken van fysische fenomenen is een kort geschrift dat nauwelijks bestudeerd is; het komt ook niet of nauwelijks ter sprake in 'overzichtswerken'. Het is een 'encyclopedisch' werk, dat verwantschap vertoont met pseudo-Aristoteles' Problemata, en de vorm aanneemt van een verzameling van 41 (vaak op het eerste gezicht bizarre) vragen met telkens 2 tot 4 mogelijke antwoorden. De interpretatie van Plutarchus' Oorzaken van fysische fenomenen heeft als doel: a) het betrokken geschrift te ontsluiten voor Plutarchisten, historici van de wetenschap; b) de rol van (de studie van) fysische fenomenen in het werk en wereldbeeld van Plutarchus te belichten; c) het beeld te verrijken van de modus operandi en de doelstellingen van antieke 'fysika'. Benaderingswijze: (1) Conditio sine qua non is een rigoureuze filologische analyse vanuit klassiek-hermeneutisch standpunt: 'eigenheid van het werk op grond van de relatie (intentie van de) auteur C bronnen (in de meest brede zin van het woord), en dat op het niveau van dictie, structuur en behandelde materie. (2) Het geschrift krijgt zijn volle betekenis door contextualisering: a) binnen het oeuvre van Plutarchus: enerzijds door vergelijking met gelijkaardige geschriften (De Facie in orbe lunae, Quaestiones Romanae, Graecae, Convivales) in hun geheel, anderzijds door gebruik te maken van een eerder ontworpen werkinstrument, nl. 'clusters van parallellen als sporen van Plutarchus' noten (hypomnemata) en dubbele parallellen. b) binnen het toenmalige intellectuele klimaat: confrontatie met de filosofische, religieuze en sociale 'bronnen': welke rol kan deze 'encyclopedische wetenschap' spelen in de opvoeding?; welke perspectieven (ethiek, metafysica, theologie) zijn eventueel afwezig?; welk wereldbeeld is heir (impliciet) aanwezig? Welke opvatting van 'wetenschap' spreekt uit het geschrift? Welke samenleving voelt zich door dit soort 'literatuur' aangesproken?

Trefwoorden:Science in education, Notebooks, Natural phenomena, Ancient science, Plutarch

Disciplines:Theorie en methodologie in de filosofie, Filosofie, Andere filosofie, ethiek en religiestudies niet elders geclassificeerd, Theorie en methodologie van de literatuurwetenschappen, Talen, Literatuurwetenschappen