Titel Promotor Affiliaties "Korte inhoud" "Effecten van de chemische structuur van per- en polyfluoralkyl stoffen (PFAS) op de bioaccumulatie en toxiciteit in terrestrische en aquatische planten en ongewervelden." "Lieven Bervoets" "Geïntegreerd Moleculair Plantenfysiologisch Onderzoek (IMPRES), Ecosphere" "Per- en polyfluoroalkyl stoffen (PFAS) zijn organische verbindingen met unieke eigenschappen die hebben geleid tot wijdverbreid industrieel en commercieel gebruik en de daaropvolgende vervuiling van het milieu. De verspreiding van PFAS in abiotische matrices, die belangrijke blootstellingsroutes zijn voor PFAS in de voedselketen, is afhankelijk van chemische-, media- en plaats-specifieke kenmerken. Organismen kunnen verschillende PFAS accumuleren afhankelijk van hun fysiologische en structurele eigenschappen, en de biobeschikbaarheid (beïnvloed door o.a. hun chemische structuur). Kwantitatieve metingen van bioaccumulatie zijn bekend voor enkele, vaak bestudeerde PFAS, maar niet voor de overgrote meerderheid. Evenzo is het gebrek aan toxicologische gegevens voor de meeste PFAS een onzekerheid bij ecologische risicobeoordeling (ERA). Het doel van deze studie is om te onderzoeken hoe de chemische structuur van PFAS hun bioaccumulatie en toxiciteit in aquatische en terrestrische organismen beïnvloedt. We zullen een gerichte vergelijkende test gebruiken (d.w.z. inclusief PFOS en PFOA, waarvoor informatie over bioaccumulatie en toxiciteit aanwezig is), in een fylogenetisch breed scala van organismen om basisgegevens voor ERA te leveren. Een probabilistische risicobeoordelingsbenadering m.b.v. soortgevoeligheidsdistributies zal worden gebruikt om de chronische en acute toxiciteit van vijftien PFAS te onderzoeken en om criteria voor bodem, sediment en zoet water te kunnen schatten." "Effecten van blootstelling aan een combinatie van metaalmengsels en natuurlijke stressors bij aquatische ongewervelden: studie van de relatie tussen veranderingen in metaalopname, gedrag en ecologische effecten." "Lieven Bervoets" "Systemisch Fysiologisch en Ecotoxicologisch Onderzoek (SPHERE)" "Deze studie onderzoekt de gecombineerde effecten van metaalmengsels (van Cu, Cd en Pb) en natuurlijke stressoren (temperatuur, voedsel en predatiedruk) op het gedrag van drie aquatische invertebraten (Chironomus riparius, Asellus aquaticus en Daphnia magna). Het vertoonde gedrag zal worden gekoppeld aan o.a. klassieke eindpunten zoals reproductie en groei. Om het verschil te overbruggen tussen laboratoriumexperimenten en veldstudies, zullen deze effecten ook bekeken worden op een gehele aquatische gemeenschap in een mesocosmos." "Herziening maatlat voor ongewervelde bodemdieren in de Vlaamse zoete en zwak brakke getijgebonden waterlichamen" Estuaria "De Europese Kaderrichtlijn Water (afgekort KRW - Richtlijn 2000/60/EG), verscheen in het Publicatieblad van de Europese Gemeenschappen en trad in werking op 22/12/2000. De inzet van de KRW is een goede ecologische en chemische toestand in alle Europese grond- en oppervlaktewateren.De doelstelling van deze opdracht is om een betere maatlat voor de bodemdiergemeenschappen van de Vlaamse zoete en zwak brakke getijgebonden waterlichamen te ontwikkelen en toe te passen voor de volgende KRW rapportage in het voorjaar van 2024.De ecologische toestand van oppervlaktewateren wordt bepaald via monitoringprogramma’s en beoordelingssystemen of maatlatten, uitgewerkt voor gespecificeerde biologische kwaliteitselementen. De beoordeling van ongewervelde bodemdiergemeenschappen in zoetwatergetijdengebieden was en is moeilijk omdat het macrobenthos in de Zeeschelde sterk verarmd was en de referentietoestand ongekend. Voorlopig gebruiken we voor deze beoordeling IOBS (l'indice oligochètes de bioindication des sédiments; AFNOR, 2002). Deze parameter is gebaseerd op de samenstelling van de oligochaetengemeenschappen (ringwormen) maar we moeten de beoordeling op basis van deze methode kritisch blijven evalueren." "Bijdrage van chemoautotrofe en chemosynthetische organische stofproductie routes naar zoetwater- en estuariene bentische ongewervelde gemeenschappen." "Steven Bouillon" "Bodem- en Waterbeheer" "Aquatische voedselketens kunnen ondersteund worden door organisch materiaal dat via fotosynthese (in terrestrische of aquatische systemen) wordt aangemaakt, of via chemo-autotrofe bacteriën of methaan (CH4) oxiderende bacteriën. Hoewel CH4 productie doorgaans veel lager is in estuariene en kustecosystemen dan in zoetwater sedimenten, is het omgekeerde wellicht het geval voor chemo-autotrofe productie. De rol van methaanoxidatie als voedselbron is een gekend fenomeen voor bepaalde consumers in specifieke omgevingen, maar het belang ervan in courant voorkomende benthische systemen is niet in detail bestudeerd, met name voor wat betreft de abundante meiofauna. We speculeren dat dit belangrijker is dan tot nog toe aangenomen, en zullen het belang hiervan onderzoeken in tropische benthische voedselketens in zoewel zoet- als zoutwater systemen: het Lake Edward systeem (Uganda) en Gazi Bay (Kenya), gebruik makend van 2 methodes: (i) het gebruik van natuurlijke stabiele isotopenverhoudingen (C, N, H) als tracers, en (ii) 13C-aanrijkingsexperimenten waarbij het belang van verschillende C bronnen kan worden gekwantificeerd." "Toxiciteit van Perfluoralkylverbindingen (PFAAs) voor terrestrische ongewervelde dieren en zangvogels. Effecten op verschillende niveaus van biologische organisatie, inclusief reproductie en gedrag." "Lieven Bervoets" "Gedragsecologie & Ecofysiologie, Systemisch Fysiologisch en Ecotoxicologisch Onderzoek (SPHERE)" "Een groep van omgevingspolluenten die de laatste jaren meer en meer aandacht hebben gekregen zijn de perfluoralkyl substanties (PFAA's). Sinds de jaren 1950 zijn PFAA's in zeer grote hoeveelheden gebruikt omdat ze een aantal interesante eigenschappen bezitten zoals vet- en waterafstotend en daardoor in verschillende producten zijn toegepast zoals tapijten en voedingsverpakkingen. Hun brede toepassing en potentie om te bioaccumuleren heeft geleid tot een wereldwijde detectie in biota. Weinig studies hebben echter de effecten van deze stoffen onderzocht in terestrische wilde organismen bij omgevinsgrealistische concentraties. De algemene doelstelling van dit project is de accumulatie en effecten van de meest voorkomende PFAA's onderzoeken in terrestrische organismen een bodem. Relaties zullen worden onderzocht tussen de gehaltes in bodem, invertebraten en zangvogels en tussen geaccumuleerde gehaltes en effecten op verschillende niveaus van biologische organisatie. Monsterounten wordeen geselecteerd langsheen een pollutiegradient in de nabijheid van een perfluorproducerend bedrijf. Effecten worden onderzocht, zowel op de fysiologie, de reproductie als het gedrag van de verschillende organismen.. Bijkomend zullen laboratoriumexperimenten worden uitgevoerd waarbij zowel bodemorganismen als vogels blootgesteld zullen worden aan PFAAs indezelfde concentraties als die gevonden in de veldsituatie en dezelfde effecten zullen worden onderzocht. Deze studie zal waardevolle informatie verschaffen aan beleidsmakers voor de ontwilkeling van normen0" "Van buiten naar binnen of andersom? Een zoektocht naar de evolutieve herkomst van tanden in gewervelden" "Ann Huysseune" Biologie "Onze hypothese stelt dat tanden in gewervelden evolutief ontstonden waar evaginaties van het pharynxendoderm (kieuwzakken) in contact kwamen met huid-ectoderm (en kieuwspleten vormden). We testen hiervoor, in zebravis, de correlatie tussen tand- en kieuwspleetvorming, de uitgebreidheid van ectoderm en endoderm in kieuwzakken en -spleten, en de noodzaak voor ectoderm en endoderm in tandontwikkeling."