Titel Promotor Affiliaties "Korte inhoud" "Een grote stilte? De alledaagse politiek van luchtvervuiling in de tijd van steenkool: Gent (1780-1880)." "Tim Soens" "Vrije Universiteit Brussel, Centrum voor Stadsgeschiedenis!" "De transitie naar steenkool speelt een cruciale rol binnen de economische en ecologische geschiedenis. Gent – de eerste industriële stad op het Europese vasteland – maakte in de achttiende en negentiende eeuw vlug de overgang naar deze fossiele brandstof. Steenkool mag dan wel een grote welvaart met zich mee gebracht hebben; ze zorgde ook voor enorm druk op het stedelijke milieu. Hoe kon zo'n vervuilende brandstof zo gemakkelijk geïmplementeerd worden in een drukbevolkt, stedelijk gebied? De vraag naar goedkope energie voor de arme arbeidersklasse, de hebzuchtige industrieel en de burgerlijke consument stond vaak in schril contrast met de civiele waarden van netheid en hygiëne. Onderwerp van dit voorstel is te onderzoeken hoe overheden en burgers van de vroege industriële stad omgingen met het 'duivelse' pact die ze met steenkool als bron van zowel economische voorspoed als ecologische ramp maakten. De 'alledaagse politiek van luchtvervuiling' wordt hier gebruikt als een perspectief op de uiteenlopende motieven van verschillende belangengroepen in hun dagelijkse strijd met steenkool en vervuiling: hoe, waarom en door wie werd de zorg voor een propere omgeving afgewogen tegenover industriële, residentiële en consumptiebelangen? Dit onderzoeksvoorstel zoekt dus meer aandacht voor de rol van de politieke keuzes en sociale ervaringen achter energietransities in het verleden." "De effecten van blootstelling aan luchtvervuiling en een groene leefomgeving tijdens de zwangerschap en eerste levensjaren op de menselijke darmflora en de bijhorende gevolgen op cardiovasculair functioneren en cognitieve prestatie." "Tim NAWROT" Milieubiologie "Onze omgeving is een belangrijke factor die onze gezondheid bepaalt. Luchtvervuiling is geassocieerd met nadelige gezondheidseffecten, terwijl contact en toegang tot groene ruimte zorgen voor een toename in levenskwaliteit. Tot vandaag bestaan er geen studies die de impact van omgevingsfactoren, zoals luchtvervuiling en groene ruimte blootstelling, op het menselijke darmmicrobioom en de gerelateerde gezondheidseffecten hiervan bestuderen. In dit project wil ik het effect van blootstelling aan luchtvervuiling en groene ruimte tijdens de zwangerschap en het vroege leven bestuderen op het darmmicrobioom en de gevolgen hiervan op cardiovasculair functioneren en cognitieve prestatie. Het project wordt uitgevoerd binnen het kader van het ENVIRONAGEgeboortecohort waarin 450 stoelgangstalen van 4 tot 8 jarige kinderen geanalyseerd worden op bacteriële samenstelling, rijkheid, diversiteit en functie. Associaties worden gemaakt tussen de microbioomresultaten en luchtvervuiling en groene ruimte blootstelling – gebaseerd op luchtvervuilingsmodellen, interne blootstellingsmerkers en groenkaarten – tijdens beide ontwikkelingsperiodes. Vervolgens worden de gevolgen van de geobserveerde microbioomveranderingen op het cardiovasculaire fenotype (bloeddruk en microcirculatie) en de cognitieve prestatie bestudeerd. Bevindingen van deze studie hebben het potentieel om bij te dragen aan striktere omgevingsblootstellingslimieten die individuen beschermen tijdens vatbare levensperiodes." "Verklaarbare Fysica-geleide Deep Learning voor het bepalen van de Luchtvervuiling" "Nikos Deligiannis, Esther Rodrigo Bonet" "Elektronica en Informatica" "Luchtvervuiling is een wereldwijd probleem geworden vanwege de negatieve impact op de gezondheid en het welzijn van de bevolking. Om de effecten ervan te beperken, is het essentieel om de evolutie van de concentraties van verontreinigende stoffen nauwkeurig te monitoren, zowel per regio als in de tijd. Traditionele oplossingen zijn voornamelijk fysica-gestuurd, en maken gebruik van wiskundige vergelijkingen om de deeltjesbeweging van de vervuilende stoffen te voorspellen. Ondanks dat deze methodes betrouwbaar en gemakkelijk te interpreteren zijn, zijn ze rekenkundig zeer duur. Recent onderzoek heeft aangetoond dat een diepgaande datagestuurde aanpak de rekenkosten aanzienlijk vermindert en zorgt voor nauwkeurige voorspellingen, echter gaat dit ten koste van de interpreteerbaarheid van de gebruikte technieken. Dit onderzoek heeft als doel innovatieve oplossingen voor het monitoren van de luchtvervuiling te ontwikkelen met een hoge nauwkeurigheid, interpreteerbaarheid en beheersbare complexiteit. Hiertoe ligt de nadruk op de ontwikkeling van multi-modale deep-learning modellen die zich baseren op fysische vergelijkingen en data uit meerdere modaliteiten kunnen benutten. Het onderzoek zal nieuwe state-ofthe-art modellen produceren voor het monitoren van de luchtvervuiling die ook bruikbaar zijn voor het modelleren van andere natuurlijke processen zoals weersvoorspelling, watermonitoring, en toepassingen op het internet zoals aanbevelingssystemen of fake news analyse." "Roetdeeltjes in luchtvervuiling en neurobiologische gevolgen: focus op de translocatie en intermediaire mechanismen" "Michelle PLUSQUIN" "Biofysica, Milieubiologie" "Luchtvervuiling is een complexe mengvorm en we begrijpen de respectieve bijdrage van de verschillende componenten ervan nog lang niet. Bewijs dat roetdeeltjes een van de meest toxische componenten zijn die gezondheidseffecten veroorzaken, waaronder op het centrale zenuwstelsel. Het doel van het voorgestelde interdisciplinaire project is om de effecten van roetdeeltjes op het menselijk brein in de vroege ontwikkeling te bestuderen en om de relatie met aangetaste neurocognitieve processen af te leiden. Om aanvullende en gedetailleerde informatie te verzekeren, worden deze doelstellingen op drie verschillende biologische niveaus onderzocht. Eerst worden representatieve 3D in vitro menselijke modellen gebruikt om de werking van roet te bestuderen op de belangrijkste toegangsweg naar de hersenen, ten gunste van de gebieden van wetenschap en technologie en biologische wetenschappen. Vervolgens worden toxicologische effecten van de geïnhaleerde deeltjes onderzocht en gekoppeld aan waargenomen aangetaste neurobehavior van laboratoriumdieren om de complexe oorsprong van neurologische ontwikkelingsziekten in het vroege leven te begrijpen, wat de disciplines van de biologische en medische wetenschappen bevordert. Om ten slotte deze resultaten te verbinden met een reële context, is het neurocognitief functioneren van kinderen in de ENVIRONAGE-geboortecohort gecorreleerd aan de niveaus van geïnhaleerde roetdeeltjes. Moleculaire markers op het niveau van het transcriptoom en epigenoom worden bestudeerd als intermediaire mechanismen. De resultaten van dit onderzoek hebben geleid tot een beter begrip van de gezondheidsrisico's die samenhangen met de blootstelling aan roet." "Fyllosfeer bacteriën: een natuurlijke, verborgen oplossing in onze strijd tegen luchtvervuiling?" "Roeland Samson" "Milieu Ecologie en Toegepaste Microbiologie (ENdEMIC)" "Luchtvervuiling is een groot sociaal en milieuprobleem, en veroorzaakt een grote variëteit aan negatieve gezondheidseffecten. Ongeveer 7 miljoen mensen en een economische kost van 3.28 triljoen euro wordt toegeschreven aan luchtvervuiling per jaar. In dit onderzoek zal een veelbelovende, nieuwe methode onderzocht worden om luchtvervuiling tegen te gaan. Meer specifiek, gaan het over het potentieel van fyllosfeer bacteriën om urbane luchtvervuiling af te breken in minder gevaarlijke stoffen (fijn stof en vluchtige organische stoffen), ook wel bioremediatie genoemd. Het project omvat 4 werkpaketten (WP). In WP1 zal de samenstelling van de bacteriële gemeenschap van 70 plantensoorten bepaald worden, en gelinkt worden aan bladkarakteristieken. In WP2 zal onderzocht worden welke fyllosfeer bacteriën typisch voorkomen onder hoge concentraties van urbane vervuiling en hoe deze variëren doorheen de tijd. In WP3 zal de specifieke bioremediatie capaciteit van geselcteerde bacterien getest worden en in WP4 zullen al deze resultaten samen gebracht worden. Vervolgens zullen de eerste realistische getallen gemodelleerd worden van wat de implicatie van deze pant-fyllosfeer bacterie- combinatie kan betekenen voor de concentraties van urbane luchtvervuiling. Het ultieme doel van dit onderzoek is om de optimale plant-bacterie combinatie te vinden om het boiremediatie potentieel van vegitatie in de stad te optimaliseren." "Zorgt misclassificatie van blootstelling voor een foute inschatting van de acute cardiovasculaire effecten van verkeersgerelateerde luchtvervuiling?" "Tim NAWROT" "Verplaatsingsgedrag, Milieubiologie" "Dit project bestudeert misclassificatie van blootstelling in de milieu-epidemiologie. Vooral voor luchtvervuiling afkomstig van lokale bronnen zoals verkeer wordt de gezondheidsimpact vaak fout ingeschat wanneer blootstelling in onvoldoende detail wordt beschouwd. In dit project bekijken we de case voor 122 personen die deelnamen aan een panelstudie waarbij de deelnemers uitgerust werden met mobiele sensoren (black carbon luchtkwaliteitsmonitor, GPS, bewegingsmonitor). In dezelfde personen werden ook een aantal subklinische merkers herhaaldelijk gemeten: bloeddruk, microvasculatuur in de retina, en hartritmevariabiliteit. Voor elk individu wordt blootstelling bepaald volgens verschillende methodes elk met hun eigen complexiteit en granulariteit. De verschillende blootstellingen worden vervolgens gelinkt aan de subklinische cardiovasculaire merkers om de fout bij onnauwkeurige blootstellingsbepaling te kwantificeren." "Louter lucht? De ruimtelijke politiek van stedelijke luchtvervuiling." "Maarten Loopmans" "Geografie en Toerisme" "Dit project ontwikkelt twee case-studies in Antwerpen en Londen, waar de ongelijke verdeling van luchtkwaliteit een onderwerp van openbaar belang en debat is geworden. Concreet onderzoekt het de controverses rond de sluiting van de ring in Antwerpen en de voetgangerszone van Oxford Street in Londen." "Toll-like receptoren als de 'missing link' tussen omgevingsmicro-organismen, luchtvervuiling en astma?" "Sarah Lebeer" "Milieu Ecologie en Toegepaste Microbiologie (ENdEMIC)" "Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek-Vlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel." "Epigenetische en mitochondriale effecten bij pasgeborenen in associatie met blootstelling aan luchtvervuiling en toxische metalen in utero" "Tim NAWROT" Milieubiologie "Epigenetische effecten van stofdeeltjes en giftige metalen zijn onderzocht in een experimentele context, maar tot nu toe ontbreken er studies over populaties of in het geval van het vroege leven is blootstelling zelfs niet bestaand. De placenta speelt een cruciale rol in de ontwikkeling van de foetus. In dit kader onderzoeken we het nut van de placenta genexpressie, DNA-methylatie en de mitochondriale DNA-inhoud in samenwerking met giftige metalen van het navelstrengbloed en blootstelling aan fijne luchtvervuiling. Met de huidige aanpak willen we de onderliggende mechanismen van vroege blootstelling beoordelen en nieuwe biomarkers voor het gebruik in milieu-epidemiologie en mogelijke toekomstige klinische settings ontwikkelen. Het oprichten van een geboortecohort van dit soort is van belang om samen te werken met andere Europese consortia over dit onderwerp." "Onderzoek naar de invloed van astronomische lichtvervuiling op akoestische en visuele communicatie in nacht actieve vogels." "Marcel Eens" "Gedragsecologie & Ecofysiologie" "Astronomische lichtvervuiling ('skyglow') is een hardnekkige, breedschalige vervuiler die tot ver in natuurlijke omgevingen rijkt. Deze vervuiling verhoogt de helderheid van de nachtelijke hemel en verandert natuurlijke lichtcyclussen die relatief constant waren tijdens de evolutie van leven op aarde. Tot vandaag focussen de meeste studies op de effecten van directe lichtbronnen op natuurlijke habitats terwijl de biologische gevolgen van skyglow op natuurlijke gemeenschappen onbekend blijven. Mijn project is het eerste dat de impact van skyglow op akoestische en visuele communicatie in vrij-levende vogels onderzoekt. Ik zal onderzoek uitvoeren naar de respons van individuen op dagelijkse veranderingen in natuurlijk en artificieel licht over een gradiënt van lichtvervuiling tussen populaties (variërend van een bijna-natuurlijke hemel tot een zwaar vervuilde hemel). Ik zal mijn doel bereken door nieuwe tracking-technologieën te gebruiken in combinatie met gedetailleerde metingen en simulaties van de helderheid van de nachtelijke hemel evenals door gebruik te maken van experimenten. Door onderzoek uit te voeren naar de Europese Nachtzwaluw, een nachtactieve vogelsoort die gevoelig is aan veranderingen in omgevingslicht, is mijn onderzoek een unieke mogelijkheid om de rol van nachtelijk licht op communicatie in dieren te begrijpen. Tegelijkertijd is mijn onderzoek een onuitgegeven mogelijkheid om de grenzen van een impactvol onderzoeksdomein te exploreren."