Titel Promotor Affiliaties "Korte inhoud" "Zorg voor jezelf en falende zelfkennis." "Katrien Schaubroeck" "Centrum voor Ethiek" "Hedendaagse liberale samenlevingen bieden de perfecte omstandigheden om onze identiteit zo vorm te geven als we zelf verkiezen. Toegang tot private eigendom, opleiding, technologieën en gelijke rechten die onze vrijheden beschermen creëren samen oneindig veel mogelijkheden om onze eigen identiteit vorm te geven. Zo maken enhancement-technologieën, zoals plastische chirurgie, het mogelijk om in te grijpen in hoe we eruit zien (zie, bijvoorbeeld Neil Harbinson die claimt de eerste cyborg te zijn of de lizard man die door middel van tatoeages en plastische chirurgie eruitziet als een mens-hagedis) en grijpen psychofarmaceutica zoals anti-depressiva in hoe we ons voelen. Het internet biedt ons niet enkel de mogelijkheid verschillende en meerdere identiteiten haast ex nihilo te creëren, maar deze ook te leven. Second life en Facebook zijn misschien wel de bekendste voorbeelden hiervan, maar ook games zoals World of Warcraft.In de praktijk, echter, blijkt dit oneindige aanbod aan mogelijkheden soms een vergiftigd geschenk te zijn: in onze modern samenleving ervaren steeds meer personen een identiteitscrisis, met een toename van populaire boeken over vragen zoals ""wie ben ik?"" en ""wie wil ik zijn?"" tot gevolg. Een opmerkelijk nieuw fenomeen hier is de quarterlife-crisis, ofwel het ""dertigersdilemma."" Daarom is het niet enkel filosofisch interessant, maar ook maatschappelijk urgent te begrijpen wat succesvolle identiteitsvorming inhoudt en veronderstelt.In het onderzoeksproject ""Zorg voor jezelf en falende zelfkennis"" wordt aan dit begrip een bijdrage geleverd. Dit wordt gedaan door te onderzoeken wat de conceptuele voorwaarden zijn om te spreken over geslaagde identiteitsvorming. Identiteiten zijn rollen die we op ons nemen—zoals vader of moeder, docent, onderzoeker of onderzoekster, enz.—en die een leidraad vormen voor onze handelingen: als vader of moeder vinden we, bijvoorbeeld, die handelingen die goed zijn voor ons kind waardevol en zijn we gemotiveerd deze handelingen uit te voeren.In het filosofische debat wordt verondersteld dat succesvolle identiteitsformatie bepaald wordt in hoeverre wij erin slagen onze verschillende identiteiten tot een harmonische eenheid te vormen; dit is wat ik in mijn onderzoek de ""eenheidsvereiste voor identiteitsvorming"" noem. Deze eenheidsvereiste wordt in dit project zowel (1) historisch als (2) systematisch geanalyseerd op haar plausibiliteit. De verwachting is dat deze vereiste niet houdbaar blijkt en daarom wordt (3) een alternatieve theorie van succesvolle identiteitsvorming voorgesteld (in het Engelse abstract wordt meer in detail de methodologie en de argumentatie achter deze drie delen van het project uitgelegd)." "Autism Ethics Network." "Katrien Schaubroeck" "Centrum voor Ethiek" "Het Autism Ethics Network brengt onderzoekers uit de humane en sociale wetenschappen samen vanuit de overtuiging dat een puur medisch model van autisme te reductionistisch is en te veel belangrijke vragen onbeantwoord laat. Naast meer medische kennis over autisme, die voortvloeit uit een zoektocht naar oorzaken en verklaringen, is er dan ook nood aan een antwoord op de vragen, 'wat is autisme', 'wat zijn de ervaringen van mensen met autisme', 'is autisme louter een pathologie', 'wat betekent een diagnose autisme voor de gediagnosticeerde?', 'wat betekent het om neurodivers versus neurotypisch te zijn?' etc. Een antwoord op deze vragen vergt een interdisciplinaire aanpak die inzichten uit de sociologie, literatuurwetenschappen, cultuurwetenschappen, wetenschapsfilosofie en moraalfilosofie combineert." "Ethiek van de liefde: (hoe) moeten ouders en kinderen van elkaar houden?" "Katrien Schaubroeck" "Centrum voor Ethiek" "Terwijl de meeste moraalfilosofen zich bezighouden met morele problemen die zich stellen in het publieke domein, worden de meeste mensen geconfronteerd met morele vragen in de private sfeer. Veel van deze vragen betreffen de relaties met vrienden, familie, geliefden. Zonder het altijd te beseffen maken mensen voortdurend morele keuzes in hun omgang met de gunsten van hun vrienden, de verwachtingen van hun partners, de noden van hun kinderen, de wensen van hun ouders. Toch denken sommige filosofen dat liefde buiten het morele domein valt en geleid wordt door eigen regels. Volgens hun redenering zouden morele evaluaties van handelingen gesteld uit liefde (of andere uitingen van liefde) ongepast en moraliserend zijn. Dit onderzoeksproject gaat uit van de hypothese dat liefde, inclusief de liefde tussen ouder en kind, wel degelijk moreel geëvalueerd kan worden, en onderzoekt de tegenwerpingen tegen volgende twee stellingen: dat het steek houdt om van iemand te zeggen dat hij een plicht heeft om een bepaald iemand graag te zien, en dat de ene liefde beter kan zijn dan de andere in moreel opzicht. Na een conceptueel onderzoek van de verbanden tussen liefde, morele plicht en morele waarde, worden de resultaten toegepast op het specifieke geval van liefde tussen ouders en kinderen. Kan men van ouders zeggen dat ze niet alleen een morele plicht hebben om voor hun kinderen te zorgen, maar ook van hen te houden? Kunnen ze dat graag zien op een goede of minder goede manier doen, en vallen die kwalitatieve verschillen te vatten in een moreel vocabularium? Mogen ouders redelijkerwijs verwachten dat hun kinderen van hen houden? Het antwoord op deze vragen resulteert in een kleine ethiek van de ouder-en-kind-liefde die niet alleen een leemte in de hedendaagse moraalfilosofie opvult, maar ook een breed publiek zal aanspreken." "Levensbeschouwelijk onderwijs en burgerschapseducatie binnen een liberaal, postseculier kader - met bijzondere aandacht voor het vak ECR in Québec." "Patrick Loobuyck" "Centrum voor Ethiek" "Dit project is een onderdeel van de internationale onderzoeksagenda op het gebied van levensbeschouwelijk onderwijs (religious education), waarin de volgende vraag centraal staat: in hoeverre zou confessioneel levensbeschouwelijk onderwijs (teaching into religion) vervangen en/of aangevuld moeten worden door niet-confessioneel levensbeschouwelijk onderwijs (teaching about religion) en in hoeverre kunnen leerlingen ook iets leren van de studie van religies, burgerschapseducatie en (moraal)filosofie (learning from religion)? In dit project wordt er gefocust op deze paradigmawissel en dit vanuit een filosofisch en religiewetenschappelijk perspectief. Binnen het project onderscheiden we twee onderzoeksomeinen: (1) een ethische reflectie op de mogelijkheden en beperkingen van levensbeschouwelijk onderwijs in een liberale, postseculiere samenleving. Hier zal bijzondere aandacht worden gegeven aan het habermasiaanse postseculiere perspectief en de gevolgen ervan voor de plaats van religie, ethiek en burgerschap in verplichte onderwijscurricula. De hamvraag is hier hoe levensbeschouwelijk onderwijs in overeenstemming kan worden gebracht met de principes van neutraliteit, (post)secularisme en met het gegeven van de levensbeschouwelijke diversiteit. Het tweede onderzoeksthema (2) is een religiewetenschappelijke reflectie op de deconfessionalisering van levensbeschouwelijk onderwijs, met specifieke aandacht voor de recente evolutie in Quebec. Daar plaatste de overheid in 2008 een algemeen, verplicht vak over ethiek en religieuze cultuur (ECR) op het onderwijscurriculum, als alternatief voor de confessionele vakken en het vak moraal. In dit deel van het project zullen vooral methodologische vragen worden gesteld zoals: ""hoe wordt 'religie' geconceptualiseerd, voorgesteld en bestudeerd in het vak ECR? Wat is de houding ten aanzien van oosterse en seculiere levensbeschouwingen in ECR? Hoe kunnen religieuze teksten gebruikt worden binnen een methodologisch areligieus schoolvak? Welke vorm van 'onpartijdigheid' is vereist voor de leerkrachten ECR?" "Tegengestelde krachten. Charles Taylor over sterke waardering, moraal en Nietzsche." "Willem Lemmens" "Centrum voor Europese Filosofie, Centrum voor Ethiek" "Dit project onderzoekt de rijke filosofie van Charles Taylor. Via een gedetailleerde analyse van zijn concept van sterke waardering worden de hoofdthema's en spanningen binnen Taylors oeuvre als geheel in kaart gebracht. De analyse begint met een reconstructie van sterke waardering in Taylors vroege teksten. Vervolgens worden de verschillende thema's en argumenten behandeld waarin hij het concept van sterke waardering bespreekt. Op basis van deze analyse wordt nader ingegaan op de verschillende methodologische conflicten in Taylors filosofie. In tegenstelling tot de hoofdstroom van het hedendaagse Taylor-onderzoek betoog ik dat de volheid van Taylors werk pas echt tot uiting komt door een onderscheid aan te brengen tussen de filosofisch-antropologische, morele en ontologische implicaties van sterke waardering." "Liefde als bron van moraliteit" "Katrien Schaubroeck" "Centrum voor Ethiek" "Liefde en moraal zijn belangrijke sturende krachten in het leven, maar de verhouding tussen beide is complex. Ter voorbereiding op de aanvraag van een grote beurs worden filosofische perspectieven op de verhouding tussen liefde en moraal verzameld, onder andere door het organiseren van een Symposium in Antwerpen en het deelnemen aan internationale conferenties. De hypothese is dat moraal niet wezenlijk botst met liefde maar liefde vooronderstelt." "Sociale Rechtvaardigheid in de Europese Unie: Principes Voor Een Juiste Verdeling" "Helder De Schutter" "Centrum voor Politieke Filosofie en Ethiek (RIPPLE) (OE), Hoger Instituut voor Wijsbegeerte" "Het doel van het PhD-project dat ik van plan ben na te streven, bestaat uit het ontwikkelen van een opvatting van sociale rechtvaardigheid voor de Europese Unie (EU)." "Nemesius of Emesa and the Genesis of Christian Anthropology" "Gerd Van Riel, Bart Raymaekers" "Centrum voor Politieke Filosofie en Ethiek (RIPPLE) (OE), De Wulf-Mansioncentrum voor Antieke, Middeleeuwse en Renaissancefilosofie (OE)" "Early modem tyrannicide-literature analyzes a specific political 'right' with considerable sophistication and flair: a people's right- or even, any subject's right- to kill tyrannical heads of state. Defending this 'right', with the French philosopher Jean Bodin, range figureslike the republican poet John Milton and the Huguenot jurist Franc;:oisHotman. Denying this 'right', with the English philosopher Thomas Hobbes, are Humanist jurists like Claude Saumaise and William Barclay- and somewhat earlier, Erasmus, who published a rebuttal of Lucian's ancient Tyrannicide speech in Leuven, in 1520. Despite the fact that contributions to this Europe-wide debate were intensely philosophical, and despite the appearance of some promising studies in recent years (often by historians of literature or law), this literature has been badly neglectedby philosophers. Thus, I propose to analyze a number of early modern texts on the issue of tyrannicide, and then to put my findings in dialoguewith contemporary theorists of sovereignty and subjects' rights. In this way, the proposed PhD dissertation will help to end a perplexing neglect of the early modern tyrannicide¬ literature, and at the same time, will address a still contemporary- and highly contentious- question in political philosophy and international jurisprudence. For then as now, sovereign guilt appears to be a corollary of subjects' rights, which raises this stark question: Who is to judge sovereign guilt? Quis judicabit?" "Tegengestelde krachten. Charles Taylor over sterke waardering, moraal en Nietzsche." "Willem Lemmens" "Centrum voor Europese Filosofie, Centrum voor Ethiek" "Het thema van moreel pluralisme wordt steeds belangrijker binnen seculaire, postmoderne samenlevingen. Echter, in haar pogingen om met conflicterende waarden om te gaan heeft de filosofische reflectie strategieën ontwikkeld die de spanningen in de hedendaagse morele cultuur onderschatten, vermijden of simpelweg negeren. Tegen deze achtergrond streeft men in dit project naar een filosofisch begrip van moraliteit dat recht doet aan de permanente spanningen tussen concurrerende waarden (cross pressures) binnen de westerse cultuur. Ten eerste, aan de hand van de visie van Charles Taylor op de hedendaagse morele cultuur, die wordt gereconstrueerd door een nauwgezette analyse van zijn begrip 'sterke waardering' (strong evaluation). Ten tweede, door deze analyse te confronteren met Nietzsches analyse van het nihilisme." "Het geweten en zijn bezwaren: een grondig onderzoek." "Willem Lemmens" "Centrum voor Ethiek" "Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek-Vlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel."