Gatekeeper of curator? De rol van sociale media in de berichtgeving over de Arabische Lente in de tv-journaals van VRT en VTM

In deze studie gaan we na in welke mate de nieuwsberichtgeving van de mainstream-media over de Arabische Lente blijk geeft van een kentering in de journalistieke praktijken van nieuwsselectie. Waren er in de berichtgeving indicaties van een verschuiving van de journalist als gatekeeper naar de journalist als curator? Om deze vraag te beantwoorden, opteerden we voor een multimethodische analyse van het televisienieuws van de Vlaamse openbare omroep VRT en de commerciële omroep VTM. In een eerste fase voerden we een kwantitatieve inhoudsanalyse uit op alle nieuwsitems over de Arabische Lente in de zevenuurjournaals van de zenders één (VRT) en VTM, die werden uitgezonden van 1 januari tot 31 maart 2011. In totaal gaat het om 238 nieuwsitems (VRT: 152; VTM: 86). De inhoudsanalyse concentreerde zich op het bronnengebruik in de nieuwsitems. In een tweede fase voerden we een diepgaandere analyse uit op die nieuwsitems waarin gebruik gemaakt werd van sociale media als nieuwsbron. We bestudeerden de manier waarop de journalisten de sociale media in hun reportages verwerkten en de betrouwbaarheid en authenticiteit ervan duidden. Tot slot voerden we diepte-interviews met de buitenlandjournalisten op de nieuwsredacties van VRT en VTM: per redactie werden twee interviews afgenomen. We peilden naar hun percepties over het belang en de problemen van sociale media als nieuwsbron in de journalistieke berichtgeving over de Arabische Lente. Uit de resultaten van het onderzoek blijkt dat de berichtgeving over de Arabische Lente nog steeds in ruime mate bepaald werd door de klassieke nieuwsbronnen: de wereldnieuwsagentschappen (vnl. Reuters en APTN) en buitenlandse media (vnl. BBC). Wanneer user-generated content getoond wordt (vnl. beelden van YouTube), gaat het bijna uitsluitend om fragmenten die door de nieuwsagentschappen werden aangeleverd. Uit de kwalitatieve analyse en diepte-interviews blijkt dat twijfels over de authenticiteit en betrouwbaarheid de buitenlandjournalisten er nog vaak van weerhouden om zelf sociale media als nieuwsbron te verwerken in hun reportages. De bevindingen van ons onderzoek nuanceren de idee dat sociale media leiden tot fundamentele veranderingen in de journalistieke praktijken van nieuwsselectie. Althans voor wat de televisiejournalistiek betreft, zien we dat de wereldnieuwsagentschappen en internationale media dominant blijven als nieuwsbron voor de buitenlandse berichtgeving en dat klassieke routines en mechanismen van gatekeeping ook het gebruik van sociale media als nieuwsbron blijven bepalen

Jaar van publicatie:2013

Trefwoorden:P3 Proceeding

Toegankelijkheid:Closed