The epidemiology of livestock trypanosomosis in trypanoasomosis endemic area of Eastern Zambia

De epidemiologie van dierlijke trypanosomiasis in zuidelijk Afrika kan onderverdeeld worden in vier verschillende situaties. De verschillen tussen deze epidemiologische situaties zijn het gevolg van de geleidelijke introductie van mensen en hun vee in gebieden waar tseetsee vliegen aanwezig zijn. Van bijzonder belang zijn gebieden waar, als gevolg van de hoge bevolkingsaangroei, wilde dieren verdwenen zijn en waar het vee de belangrijkste gastheer van de tseetsee vliegen is geworden. In deze gebieden heeft landbouw gewoonlijk de vegetatie grondig gewijzigd. Het oosten van Zambia is een goed voorbeeld van zulk een gebied. De bedoeling van deze thesis is een bijdrage te leveren om de epidemiologie van dierlijke trypanosomiasis in dergelijke belangrijke endemische gebieden, zoals het plateau van oostelijk Zambia waar de studies werden uitgevoerd, te verklaren. Het eerste hoofdstuk van de thesis geeft een overzicht van wat er tot op heden gekend is over de epidemiologie van dierlijke slaapziekte. Er wordt eveneens een overzicht gegeven van de epidemiologische situaties in zuidelijk Afrika en enkele belangrijke vragen met betrekking tot de epidemiologie van trypanosomiasis in oostelijk Zambia worden aangehaald. Het tweede hoofdstuk beschrijft een studie waarin de rol van runderen, varkens en geiten in de epidemiologie van dierlijke slaapziekte op het plateau van oostelijk Zambia wordt bepaald. Aan de hand van parasitologische (“buffy coat” methode) en moleculaire (PCR-RFLP) testen werd de prevalentie van de ziekte in elk van deze diersoorten bepaald. De resultaten toonden aan dat de prevalentie significant hoger is in runderen. Varkens en geiten schijnen een eerder bijkomstige rol te spelen in de epidemiologie van dierlijke trypanosomiasis in het studiegebied. In een derde hoofdstuk werd de incidentie van dierlijke trypanosomiasis vergeleken in runderen van verschillende leeftijd en geslacht binnen eenzelfde kudde. De bedoeling van de studie was om de entomologische bevindingen met betrekking tot de gastheer keuze van tseetsee vliegen te bevestigen. De resultaten toonden aan dat tseetsee vliegen een specifieke voorkeur hebben en proportioneel veel meer voeden op ossen dan op kalveren. Het vierde hoofdstuk beschrijft een studie over het seizoensgebonden karakter van dierlijke trypanosomiasis op het plateau van oostelijk Zambia. Uit de resultaten bleek dat in een kudde van 85 dieren de incidentie van trypanosoominfecties het hoogst is tijdens het begin van het regenseizoen. In het vijfde hoofdstuk van de thesis werd geëvalueerd in hoeverre de hematocrietwaarde gebruikt kan worden in de diagnose van dierlijke trypanosomiasis. Gebruik werd gemaakt van gegevens van een prevalentiestudie waarin 724 runderen afkomstig van 11 verschillende locaties waren betrokken. De bruikbaarheid van de hematocrietwaarden in de diagnose van dierlijke slaapziekte werd bepaald door middel van een Bayesiaans model waarin drie verschillende diagnostische methoden werden vergeleken met de PCR-RFLP als gouden standaard. De resultaten van de analyse toonden aan dat de hematocrietwaarde een betrouwbaar en goedkoop diagnosemiddel is wanneer gebruikt in combinatie met de “buffy coat” methode. Het zesde en laatste hoofdstuk evalueert de gevolgen van de bevindingen voor de controle van dierlijke trypanosomiasis in endemische gebieden. Er wordt besloten dat, in zulke gebieden, de controle kan verbeteren door (i) de interventies te beperken tot de epidemiologisch meest belangrijke diersoort en (ii) binnen de diersoort speciale aandacht te besteden aan de groep die epidemiologisch van het grootste belang is. Bovendien kunnen interventies zich best concentreren tijdens perioden waarin de incidentie van de ziekte het hoogst is. Tenslotte kan de diagnose van dierlijke trypanosomiasis verbeterd worden door eveneens gebruik te maken van de hematocrietwaarde. In de conclusies van de thesis werd een simulatiemodel gebruikt om de doeltreffendheid van de beperkte behandeling van vee met insecticiden na te gaan. Op voorwaarde van een hoge runderpopulatie en een hoge proportie ossen in de kudde zou het toedienen van insecticiden aan ossen alleen voldoende zijn om de populatie tseetsee vliegen te controleren.

ISBN:9789058641762

Jaar van publicatie:2009

Toegankelijkheid:Closed