“Zijn we in oorlog?” Betrokkenheid van staten bij gewapende conflicten: gradaties, internationaalrechtelijke gevolgen en nationale parlementaire verantwoordelijkheid

Samenwerking tussen militaire spelers in oorlogstijd is geen nieuw fenomeen. Door een toegenomen globalisering en de beschikbaarheid van nieuwe technologieën neemt zulke steun wel complexere vormen aan, en zijn er meer uiteenlopende actoren in betrokken – zowel statelijke als niet-statelijke actoren. Deze studie onderzoekt de positie van verschillende vormen van steun in het internationaal recht. De centrale onderzoeksvraag daarbij is: ‘Wat zijn onder het jus in bello, het jus ad bellum en het neutraliteitsrecht de mogelijke gevolgen van steun van staten aan partijen bij een gewapend conflict?’ Om de analyse de stroomlijnen werd een onderscheid gemaakt tussen vier categorieën van steun: (i) toestaan dat gebruik wordt gemaakt van het territorium; (ii) logistieke hulp verlenen; (iii) training; en (iv) het delen van cruciale intelligence informatie. Voor elk van deze categorieën onderzoekt de studie of de steun in kwestie de specifieke gevolgen van de toepasselijke drempels in het jus in bello, het jus ad bellum en het neutraliteitsrecht teweegbrengt. Na twee inleidende hoofdstukken (één over de algemene regels van staatsaansprakelijkheid en één over het verschil tussen het jus in bello en het jus ad bellum), worden de volgende sub-vragen behandeld in drie kernhoofdstukken:

a. Wanneer wordt een staat die steun verleent aan een partij bij een gewapend conflict zelf partij bij dat conflict?

b. Wat zijn de gevolgen van partij worden bij een gewapend conflict?

c. Wanneer begaat een staat die een gewapende aanval, het gebruik van geweld, of een schending van het non-interventiebeginsel steunt zelf zulke daad?

d. Wat zijn de gevolgen van het overschrijden van drempels onder het jus ad bellum?

e. Wanneer wordt een staat die het neutraliteitsrecht schendt partij bij een gewapend conflict?

f. Wat zijn de gevolgen van schendingen van het neutraliteitsrecht?

De studie toont aan dat een staat partij kan worden bij een gewapend conflict door minder te doen dan kinetische ondersteuning bieden aan een partij bij het conflict. Bovendien laat dit onderzoek zien dat het bijstaan van een staat in het begaan van een gewapende aanval of in het gebruik van geweld dezelfde gevolgen kan hebben als wanneer de steunende staat deze acties zelf zou ondernemen. Tot slot kan algemeen worden gesteld dat elke vorm van steun aan partijen bij een gewapend conflict specifieke internationaalrechtelijke gevolgen heeft.