Veredeling van voeder- en graan legumineuzen om de onafhankelijkheid van eiwitimport in de EU en China te verhogen (EUCLEG)

EUCLEG is een H2020 EU project waarin veredelingsstrategieën voor soja, erwt, veldboon, rode klaver en alfalfa worden ontwikkeld in een samenwerking tussen 37 onderzoeksinstituten en bedrijven van de EU en China. Het einddoel is de afhankelijkheid van Europa en China van eiwitimport te verminderen. EUCLEG maakt gebruikt van geavanceerde moleculaire en fenotypische tools om rassen te ontwikkelen die geschikt zijn voor de teelt in verschillende klimaten, met een hoge graad van ziekte- en plaagresistentie, en die tegelijk aansluiten bij de behoeften van onder meer de food en feed sector, qua eiwitopbrengst en eiwitsamenstelling. In dit project is ILVO vooral betrokken in het onderzoek naar soja en rode klaver.

De onderzoeksaanpak is dezelfde voor de vijf onderzochte vlinderbloemige gewassen. Per soort worden ongeveer 400 diverse accessies uitgezaaid op verschillende proefveldlocaties in Europa. EUCLEG combineert i) de ontwikkeling van genomische tools in voedergewassen en veldboon; ii) fenotypische evaluatie van genetische hulpbronnen, met inbegrip van ecotypes, landrassen, recente rassen, veredelingslijnen en veredelingspopulaties; iii) identificatie van genen en DNA-merkers gekoppeld aan belangrijke agronomische eigenschappen; iv) uittesten van het potentieel van genomische selectie in de vijf bestudeerde gewassen. Gedurende twee groeiseizoenen worden relevante agronomische kenmerken bepaald (opbrengst, opbrengstcomponenten,…) op  een groep van accessies in multi-locatie veldproeven. Experimenten onder (semi-)gecontroleerde condities worden uitgevoerd om specifieke kenmerken (ziekteresistentie, droogtetolerantie, opkomstsnelheid,…) op te volgen. Eiwitgehalte en eiwitkwaliteit worden ook bepaald. Daarnaast worden deze accessies gegenotypeerd met behulp van SNPs (single nucleotide polymorphisms). Alle gegenereerde data in het project worden opgeslagen in on-line databasen, die toelaten om enerzijds de data eenvoudig te consulteren en uit te wisselen, maar ook om deze te verwerken en te analyseren. EUCLEG zal de genetische en fenotypische diversiteit beschikbaar in de vijf onderzochte vlinderbloemigen grondig beschrijven. Anderzijds worden correlaties en associaties gelegd tussen agronomische kenmerken en DNA polymorfismen. Dit zal moleculaire merkers opleveren die kunnen gebruikt worden in veredelingsprogramma’s.

Dit project past zowel in de Vlaamse als in de Europese strategie om de productie van eiwitgewassen te promoten. Het netwerk van EUCLEG proefveldlocaties beslaat een verscheidenheid aan pedoklimatische zones waarin het teeltpotentieel van deze vijf vlinderbloemige gewassen verder kan uitgebreid worden. Door geavanceerde fenotypering- en genotyperingsinstrumenten te combineren via associatie genetica en genomische selectie verwachten wij dat EUCLEG inzichten, kennis en plantenmateriaal oplevert, wat de veredeling van de vijf onderzochte gewassen ongetwijfeld versnelt en efficiënter maakt. De gegenereerde fenotypische en genotypische data worden op het einde van het project publiek gemaakt. Zij kunnen zodoende gebruikt worden om EURISCO, het Europese zoekportaal voor genetische bronnen van planten, aan te vullen.