< Terug naar vorige pagina

Project

Schooleffecten in groeicurvemodellen: een vergelijking van effecten op prestaties en leerwinst van leerlingen.

In onderwijseffectiviteitsonderzoek wordt algemeen aangenomen dat scholen een grotere impact hebben op de leerwinst dan op de resultaten van destudenten op één bepaald tijdstip. Deze overtuiging is voornamelijk gebaseerd op onderzoeksresultaten waarin het aandeel van het schooleffect op de aanvangsscore wiskunde ongeveer drie keer minder groot bleek te zijn dan het aandeel op de leerwinst of de vorderingen die de studenten boeken gedurende een bepaalde tijd. Deze en een aantal andere studies hebben ertoe geleid dat de leerwinst van leerlingen binnen het onderwijseffectiviteitsonderzoek beschouwd wordt als het beste criterium om schooleffectiviteit te meten. Het onderzoek van dergelijke veranderingen in de leerlingresultaten heeft het aantal longitudinale studies in het onderwijseffectiviteitsonderzoek drastisch doen stijgen in de laatste twee decennia. Bovendien zien onderzoekers nu in dat cross-sectionele designs de impact van scholen onderschatten en dus geen degelijk kader bieden voor schooleffectiviteitsonderzoek. Het gebruik van gegevens uit herhaalde metingen maakt multiniveau groeicurvemodellen een waardevolle analysetechniek in het onderwijsonderzoek. Dit komt omdat een multiniveau groeicurvemodel veranderingen in leerlingresultaten nauwkeuriger schat door rekening te houden met de hiërarchische aard van de gegevens. Correcte resultaten zijn niet alleen belangrijk voor onderzoekers, maar ook voor beleidsmakers en ouders, die beiden een degelijk onderwijs voor hun burgers, respectievelijk kinderen, wensen.
 
Het belangrijkste doel van dit proefschrift is het verbeteren van de statistische methoden die onderwijseffectiviteitsonderzoekers gebruiken om tot zo meer correcte resultaten te komen. In dit opzicht zijn de traditionele schattingen van schooleffecten en de voorgestelde methoden van dit proefschrift met elkaar vergeleken om zo de noodzaak voor meer geavanceerde technieken bij het gebruik van groeicurve-modellen in de verf te zetten. Dergelijke technieken zullen niet alleen van toepassing zijn op het onderwijseffectiviteitsonderzoek, maar ook op het onderwijsonderzoek in het algemeen, en op alle andere onderzoeksgebieden die geïnteresseerd zijn in groeicurvenmodellering. De schattingen van het effect van de school op de prestaties en groei van de leerlingen worden gebruikt voor verschillende types van leerlingresultaten, zoals welbevinden, prestaties voor wiskunde en voor Nederlands.
 
Manuscript 1 definieert duidelijk hoe het effect van de school op de groei van de leerlingen geschat kan worden met behulp van multiniveau groeicurvemodellen met meer dan twee niveaus. Het toont ook aan hoe de tijdscodering van invloed is op deze schattingen. Manuscript 2 introduceert technieken om multiniveau groeicurvemodellen met seriële correlatie op een hoger niveau dan niveau 1 goed te verwerken. Manuscript 3 introduceert een nieuw multiniveau groeicurvemodel dat kan worden gebruikt om longitudinale data met twee of meer niveaus van seriële correlatie tegelijk te modelleren. De meeste studies naar schooleffecten op de groei van studenten zijn slechts gericht op één effectiviteitscriterium, wat problematisch is omdat de effecten van de school slechts matig consistent zijn over verschillende criteria. Bovendien werd deze consistentiekwestie zelden onderzocht door middel van multivariate groeicurvemodellen. Vandaar dat Manuscript 4 een model introduceert dat kan omgaan met longitudinale, multivariate en multiniveau gegevens met een ongelijk aantal meetmomenten.
Gegevens van het LOSO-project (Longitudinaal Onderzoek in het Secundair Onderwijs) en het SiBO-project (Schoolloopbanen in het Basisonderwijs) worden gebruikt om de onderzoeksvragen van dit proefschrift te beantwoorden. De belangrijkste software die werd gebruikt zijn SAS 9.2, MLwiN 2.02 en Mplus 6.1.
 
Dit proefschrift laat duidelijk zien hoe de keuze van tijdscodering invloed heeft op de schattingen van schooleffecten en hun interpretatie. Er wordt dan ook aanbevolen de keuze van een tijdscodering niet alleen te baseren op het gemak van de interpretatie of de convergentie van het model. De resultaten laten zien dat de schooleffecten op het welbevinden en de taalprestaties van de leerlingen in het secundair onderwijs, groter zijn voor de groei van de studenten dan voor de behaalde scores op een bepaald moment. Dit werk illustreert ook het belang van het modelleren van serieel gecorreleerde residuen op niveau 1 of niveau 2. Omwille van de toenemende populariteit van multilevel groeicurvemodellen als een flexibel instrument voor het onderzoeken van longitudinale verandering in leerlingenresultaten, onderzoekt deze studie een aantal verborgen problemen in de methodologie die voortvloeien uit de datastructuur van herhaalde metingen. We ontwikkelden een complex multilevel groeicurvemodel met dubbele correctie voor seriële correlatie, en de resultaten van dit model laten een grote verbetering in de schattingen van schooleffecten zien vergeleken met dievan modellen zonder dubbele seriële correlatie correctie. Dit proefschrift onderzoekt ook de schooleffecten op de groei van leerlingen, zowel voor wiskunde als voor begrijpend lezen (en hun relatie) in het basisonderwijs, rekening houdend met eerdere groei in wiskundeprestaties via een bivariaat transitie multilevel groeicurvemodel. Met behulp van een voorgesteld tweefasig effectiviteitscriterium en het bivariaat transitie multilevel groeicurvemodel, tonen de resultaten aan dat een sterkere groei in de wiskunde samenhang vertoont met een sterkere groei in begrijpend lezen. Eerdere groei in wiskunde blijkt de latere groei in begrijpend lezen te kunnen voorspellen.
Datum:1 jan 2008 →  4 mei 2011
Trefwoorden:growth curve models, multilevel models, educational effectiveness research
Disciplines:Psychologische methoden, Mathematische en kwantitatieve methoden, Algemene pedagogische en onderwijswetenschappen, Sociale theorie en sociologische methoden, Politieke theorie en methodologie
Project type:PhD project