Sabbatical Leave - Pierre Delsaerdt.

Het sabbatsverlof wordt ingezet om onderzoek te verrichten naar de patrimonialisering van het boek in de Zuidelijke Nederlanden in de revolutiejaren 1790-1830. Het onderzoek zal zich toespitsen op twee casussen: (1) de omvangrijke boekentransfers uit Zuid-Nederlandse monastieke collecties, die tijdens de Franse overheersing op transport werden gezet richting Parijs en daar deel gingen uitmaken van de Bibliothèque nationale en enkele andere Parijse depots; (2) de bewaring van het documentair erfgoed dat ooit verzameld was door de abdij van Tongerlo en dat door koning Willem I in 1827 werd aangekocht om het te deponeren in de Koninklijke Bibliotheek in Den Haag. De beide deelonderzoeken zijn complementair, zowel chonologisch als geografisch. Ze hebben tot doel:1. Om de (vaak verdoken) herkomst van aanzienlijke partijen literair en wetenschappelijk erfgoed uit de Zuidelijke Nederlanden in buitenlandse bibliotheken (Den Haag en Parijs) te identificeren en te beschrijven.2. Om na te gaan hoe het genoemde erfgoed werd toegeëigend door de nieuwe eigenaars, bv. door herbinding van de boeken, door het aanbrengen van nieuwe herkomstmerken en/of het doen verdwijnen van oudere eigendomssporen.3. Om te analyseren welk discours er rond de transfers van dit erfgoed werd gebruikt door de opdrachtgevende overheden, en hoe de voormalige eigenaars van de boeken op dit discours reageerden.Richtinggevende vragen richten zich op de volgende verschijnselen:1. Patrimonialisering: aan welke types van documenten werd 'erfgoedwaarde' toegekend, en op basis van welke argumenten?2. Institutionalisering: hoe beargumenteerden de respectievelijke overheden hun engagement voor het behoud van het literair en wetenschappelijk 'boekenerfgoed' en hoe zagen ze de verantwoordelijkheid van institutionele 'nationale' bibliotheken in deze context?3. Centralisering vs. periferie: zijn de genoemde acties i.v.m. het geschreven en gedrukte erfgoed van de Zuidelijke Nederlanden door de Franse, resp. Nederlandse overheden te interpreteren als een transfer van cultuurgoederen van de periferie (Tongerlo, de Zuidelijke Nederlanden) naar een centrum (een stedelijke metropool, Den Haag, Parijs), en zo ja, hoe expliciet is dit argument terug te vinden in de archivalia die de transfers hebben voortgebracht?

Trefwoorden:GESCHIEDENIS VAN BOEKEN, GESCHIEDENIS VAN DE NEDERLANDEN, BIBLIOTHEEKWETENSCHAP

Disciplines:Bibliotheekwetenschappen, Geschiedenis, Andere geschiedenis en archeologie, Erfgoed, Collecties erfgoed, Bibliotheek- en archieferfgoed