Retinale beeldvorming met behulp van OCT en adaptive optics.

Samenvatting

Hedendaagse niet-invasieve retinale beeldvormingstechnieken laten toe om kleine focale veranderingen in het netvlies te detecteren, deze bevindingen kunnen nuttig zijn om de oorzaak van onverklaarde visuele symptomen en visusdaling te verklaren. Optical coherence tomography (OCT) laat toe een preciese classificatie op te stellen dewelke behandelingsstrategieën en prognose bepaalt. Technische verbeteringen in de OCT technologie leidden tot een axiale resolutie van 3 tot 5 µm. Deze hoge resolutie laat een prima tomografische visualisatie van de retinale architectuur toe en helpt om pathologische veranderingen in de microstructuren van de retina in het licht te stellen, meer specifiek bijvoorbeeld de fotoreceptorlaag.

Ondanks de hoge axiale resolutie van OCT blijft de relatief lage transverse resolutie een limitatie. De transverse resolutie van OCT is ongeveer 20 µm dewelke de interfotoreceptor afstand van 5 tot 10 µm overstijgt. De voornaamste redenen verantwoordelijk voor deze limitatie zijn optische aberraties en de saccadische oogbewegingen.

Adaptive optics (AO) systemen werden ontwikkeld om deze optische aberraties te compenseren. Een AO systeem bestaat uit een wavefront sensor om oculaire aberraties te meten en een vervormbare spiegel om te compenseren voor deze aberraties. Dankzij de correctie van deze aberraties kan een transverse resolutie van minder dan 2 µm worden bereikt, wat noodzakelijk is om individuele fotoreceptoren te visualiseren in vivo. Dit laat accurate detectie en meting van kleine anatomische letsels toe. In contrast met OCT beeldvorming, is de limitatie van een AO systeem de lage axiale resolutie. Deze is groter dan 100 µm wanneer we flood-illumination AO systemen beschouwen.

Omdat OCT een hoge axiale resolutie bezit en aldus toelaat de retinale laminatie te bestuderen en omdat een AO systeem een hoge transverse resolutie bezit zodoende de fotoreceptoren in beeld te kunnen brengen, denken we dat het waardevol is de retinale architectuur in parallel te bestuderen met beide systemen.

Sinds de introductie van ocriplasmine (Jetrea), een farmacologisch vitreolyticum bestaat een nieuwe behandelingsoptie voor aandoeningen van de vitreomaculaire interface. Dit creëert de nood om data te genereren omtrent de prevalentie van deze aandoeningen in de volwassen populatie. Hoewel OCT een accurate diagnose en classificatie toelaat van aandoeningen van de vitreomaculaire interface, zijn er weinig gegevens over epidemiologie. Een epidemiologische studie met gebruik van OCT op een groep van bijna 500 bezoekers aan de dag van de wetenschap in november 2013 werd georganiseerd.

AO kan individuele fotoreceptoren visualiseren en laat toe om fotoreceptordensiteit te bepalen. Daarnaast kan interfotoreceptor afstand en spatiale organisatie van de fotoreceptor mozaïek worden bepaald. Het aanleggen van een normatieve database voor deze parameters is cruciaal voor verdere analyse in pathologische retina. Gezonde vrijwilligers zulle worden onderzocht met een AO camera. In de literatuur zijn beperkte gegevens beschikbaar en hoewel sommige auteurs data rapporteren mbv SLO-AO systemen, werd een kwantitatieve analyse in verschillende leeftijdsgroepen nog niet gerapporteerd voor een flood-illumination AO systeem. Er is geen gestandaardiseerde methode beschikbaar voor deze analyses, dus zullen we een methode voorstellen dewelke we waardevol achten voor gebruik nadien in netvliesaandoeningen.

Gebruik van beide beeldvormingssystemen laat toe beelden van het netvlies te maken met een nooit geziene resolutie. Vroege detectie van structurele wijzigingen op cellulair niveau kan leiden tot beter begrip van fysiopathologie, kan het effect van therapie sneller evalueren en kan toelaten een betere indicatiestelling te bekomen voor bepaalde therapieën. De potentiële klinische implicaties zijn zeer uitgebreid en omvatten niet enkel vaak voorkomende retinale aandoeningen zoals diabetische retinopathie, leeftijdsgebonden maculadegeneratie, vitreomaculaire interface aandoeningen maar ook zeldzame retinale aandoeningen.