Onderzoek naar het welzijn bij transport van vleeskippen (WELLTRANS)

Dit onderzoek heeft tot doel een werkbare methode (protocol) te ontwikkelen om het welzijn van vleeskippen tijdens hun transport te bepalen, én te verbeteren. Ook het welzijn van kuikens tijdens het laden, transporteren en lossen wordt in kaart gebracht om de belangrijkste risicofactoren qua welzijn te kennen. Het onderzoek is erop gericht om een protocol te verkrijgen dat tegelijk het type en de ernst van de welzijnsproblemen kan verhelderen, en dat praktisch en betaalbaar valt toe te passen. Het finale doel is om het welzijn van vleeskippen en –kuikens tijdens het transport meetbaar te verbeteren. Dat is zowel van belang voor de dieren, als voor het imago van de sector, als voor de economische gevolgen. Slechte omstandigheden in het transportstadium kunnen (welzijns)inspanningen tijdens de productiefase teniet doen op het gebied van vleeskwaliteit en slachtrendement.

We brengen de huidige vervoerspraktijk (inladen, transporteren, uitladen) van eendagskuikens en vleeskippen in België in kaart. We identificeren de risicofactoren op het gebied van dierenwelzijn. We ontwikkelen een praktische methodiek om het welzijn van vleeskippen tijdens hun transport te evalueren. Het protocol moet met name het type en de ernst van welzijnsproblemen tijdens het transport van vleeskippen discrimineren. We passen het protocol toe bij een aantal commerciële transporten om zodoende zicht te krijgen op de eventuele  knelpunten, de haalbaarheid en de kosten en baten van de toepassing in praktijkomstandigheden. We bepalen de invloed van (het dierenwelzijn tijdens) de transportomstandigheden op de vleeskwaliteit en het slachtrendement. Tenslotte focussen we op remediërende acties tegen voorname welzijnsproblemen tijdens het transport van zowel eendagskuikens als vleeskippen. We analyseren daarvan de kosten en baten.

Er is op basis van de literatuur een protocol met  23 voornamelijk diergebonden indicatoren opgesteld die de mogelijke dierenwelzijnsrisico’s van vleeskippen tijdens transport kunnen monitoren. Vervolgens is een verkort gebruiksvriendelijk protocol (9 indicatoren) ontwikkeld voor de slachthuizen, en ook een  een ‘super-afgeslankt’ protocol met enkel registratie van de DOA’s en afkeuringen. De inventaris van de huidige transportomstandigheden van vleeskippen en eendagskuikens in België op basis van 81 transporten heeft nieuwe cijfers aan het licht gebracht: een gemiddelde mortaliteit van 0.19 of ± 0,05%. De goede fysieke conditie van de toom blijkt van belang voor de overlevingskans tijdens de pre-slachtfase. Er is ook een verband tussen sterfte en prevalentie van laesies, vederbevuiling, hittestress, en ‘rugliggers’. Er zijn cijfers over vleugelbreuken tijdens het vangen (+1,8% ), over vederbevuiling tijdens het wachten aan het slachthuis (+0,14), koudestress, spreidpoten, verlies van lichaamsgewicht en bloeduitstortingen. Bij de ééndagskuikens zijn er geen argumenten gevonden voor het verkorten van de transportduur. De belangrijkste risico’s voor preslachtfase-mortaliteit liggen bij de toomgezondheid, de training en kwaliteit van het personeel dat de kippen vangt en laadt, de thermische stress en de transportduur.

Financiering
FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de voedselketen en Leefmilieu
ILVO - Instituut voor Landbouw-, Visserij- en voedingsonderzoek

Externe partner(s)
Ugent - Fac. Bio-ingenieurswetenschappen
Ugent - Fac. Diergeneeskunde
Verbond voor Pluimvee, Eieren en Konijnen