Mensurale notatie heroverwogen: compositie, transmissie en uitvoering

De muzieknotatie diende historisch gezien om informatie over de uitvoering van composities over te dragen. In de decennia rond 1500 getuigen muziekbronnen van een complex proces van manuscriptoverdracht, waardoor aspecten van de notatie aanzienlijk veranderden. Dit is reeds langere tijd een aandachtspunt binnen de musicologie, met onderzoekers die stemmata voor composities hebben opgesteld die relaties tussen de bronnen en hun lezingen laten zien. De processen rond deze overdracht daarentegen zijn onderbelicht gebleven, vooral wat betreft de notatie zelf. Bij het kopiëren van composities lijken de scribenten een grote mate van autonomie te hebben gehad, waardoor de notatie veranderde op basis van lokale behoeften, maar slechts zelden weten we precies om welke wijzigingen het gaat. Dit project richt zich op aspecten van de notatie waarvan de precieze implicaties onbekend zijn: ligaturen (groepen noten gevat in één figuur), color (invulling van noten ter ritme verandering), non-fugale canons (middelen die de lezing van noten transformeren) en de afstand tussen noten en rusten op de notenbalk. Mede door hun dubbelzinnigheid hebben deze aspecten na 1500 hun betekenis verloren en zijn ze vervangen door een systeem dat minder openstaat voor subtiliteit. Door deze aspecten binnen hun contemporaine muziektheoretische context te bestuderen, wordt een nieuw licht geworpen op deze beslissingen en hun impact op de uitvoering, de muzikale betekenis en de notie van composities uit de Renaissance.

Trefwoorden:muzieknotatie, mensurale muziek

Disciplines:Musicologie en etnomusicologie