Latijnse autoriteit en constructionele transparantie aan het werk: neologismen in het Franse medische vocabularium van de middeleeuwen en hun voortbestaan.

Deze studie onderzoekt waarom bepaalde Franse neologismen die tijdens de middeleeuwen in het domein van de geneeskunde ontstonden konden voortbestaan, terwijl anderen na verloop van tijd verdwenen. Onze hypothese luidt dat morfologie, in het bijzonder constructionele transparantie, op een cruciale manier bijdroeg tot het behoud van woordenschat. Woorden, die een nauwe formele relatie vertonen met hun Latijns equivalent, waaraan ze ontleend werden, zouden de tand des tijds beter kunnen doorstaan dan originele Franse creaties, derivaties of composities op basis van echt Franse morfemes. Om deze hypothese te verifiëren, werd het corpus van Franse middeleeuwse medische teksten CHrOMed (Historical Corpus Of French MEDical texts) (1.665.663 woorden) ontworpen. Dit corpus bevat zowel vertalingen van het Latijn als teksten onmiddellijk in het Frans geschreven van de 13de tot en met de 15de eeuw. Daarnaast werd er ook een database ontwikkeld waarin de resultaten van de gedetailleerde anayse van die neologismen werden ingevoerd. Dankzij het gebruik van multivariate statistische methodes heb ik kunnen besluiten dat de hypothese correct is. Met andere woorden, neologismen die leenwoorden uit het Latijn zijn, hebben veel meer kans om te overleven, in tegenstelling tot de Franse creaties. Daarenboven werd ook aangetoond dat hoe vaker de neologismen in ons corpus van teksten verschenen, hoe groter de kans wordt dat ze in het modern Frans nog worden gebruikt. Deze studie heeft dus nieuw licht geworpen op de ontwikkeling en het lot van de Franse medische terminologie. Zowel het corpus als de database zullen in de toekomst online beschikbaar zijn voor de onderzoeksgemeenschap.