< Terug naar vorige pagina

Project

Kenosis als bevrijding: de kenotische theologie van Hans Urs von Balthasar als een kritische fundering voor Afrikaanse bevrijdingstheologie

Deze dissertatie levert een bijdrage aan de hedendaagse theologische discussies die zoeken naar een theologisch interpretatiekader voor het Afrikaanse continent. De urgentie van deze zoektocht wordt verder voortgestuwd door de bestaande paradox van prevalerend sociaal kwaad in een continent waar het christendom steeds breder wordt geaccepteerd. Kritiek en vermaningen wat betreft aspecten van de bevrijdingstheologie, met name van de Vaticaanse Congregatie voor de Geloofsleer, moeten worden erkend. Desalniettemin betoog ik dat Afrikaanse bevrijdingstheologie de meest relevante theologie blijft voor het Afrikaanse continent. Maar ik poneer dat haar potentiële vruchtbaarheid een stuk groter wordt wanneer elementen van de kenotische theologie van Hans Urs von Balthasar worden geïncorporeerd. Door de oorsprong en ontwikkeling van Afrikaanse bevrijdingstheologie te onderzoeken heb ik vastgesteld dat 'bevrijding' altijd een belangrijke drijvende kracht is geweest achter theologieën van adaptatie, verinheemsing, en inculturatie. En met de aandachtsverschuiving van inculturatie naar bevrijding is het inzicht gegroeid dat hoewel de bevrijdende kracht van het evangelie hoogst relevant is voor de moeilijkheden waardoor de Afrikaanse samenleving geplaagd, deze bevrijding betrekkelijk weinig invloed heeft gehad op de transformatie van de Afrikaanse sociale realiteit. Mijn voorkeur gaat uit naar de bevrijdingstheologie, maar ik pleit dat deze theologie een christologische basis en oriëntatie moet hebben. Mijn stelling is dat Afrikaanse bevrijdingstheologie de plaatsvervangende kenosis van Christus als hermeneutische sleutel nodig heeft om het bevrijdende potentieel van de goede boodschap te kunnen opwekken en implementeren. Het hooghouden van de vorm van Christus is vruchtbaar omdat dit het risico om tot antropologisch triomfalisme en de historisering van verlossing te vervallen vermijdt, terwijl het tegelijkertijd het koninkrijk van God in de contingente geschiedenis nastreeft en inaugureert. Nadat ik het kenotisch denken van Balthasar samen met de theologische geschriften van Jean-Marc Ela heb onderzocht, heb ik geargumenteerd dat Balthasars kenotische theologie een constructieve kritiek kan bieden aan Afrikaanse bevrijdingstheologie. Balthasar stelt dat God zichzelf in Christus heeft geopenbaard als een kenotisch wezen. Jezus toont zelfbeperking en opoffering als het leven van de drievuldige God en heeft iedereen die hem wil volgen uitgenodigd om hetzelfde te omarmen. Vanuit voorgaand perspectief bevordert Afrikaanse bevrijdingstheologie niet enkel het bevrijdende motief van het evangelie in het christelijk bewustzijn, maar het presenteert - nog belangrijker - het evangelie als levende kracht om de sociale situatie van binnenuit te transformeren. In deze taak kan een theoloog enkel effectief zijn wanneer hij met de mensen constructief deelneemt aan daadwerkelijke levenservaringen. 

Datum:1 mrt 2019 →  1 okt 2019
Trefwoorden:Kenosis, Hans Urs von Balthasar, African Liberation Theology
Disciplines:Fundamentele en systematische theologie
Project type:PhD project