< Terug naar vorige pagina

Project

Ius commune en lokaal testamentenrecht in de periferie van de Europese academische traditie. Een rechtshistorische rechtsvergelijking van het Pools-Litouwse Gemenebest en de Nederlanden.

In de zestiende eeuw streefden de Europese vorsten naar een groeiende centralisering van recht en beleid. Zo gaven ze de aanzet tot een codificatie van het gewoonterecht en introduceerden ze diverse homologatieprocedures. Met de hulp van geleerde juristen, die vaak universitair opgeleid waren in Romeins en kerkelijk recht (het zogenaamde ius commune), trachtten de vorsten de coherentie en eenheid tussen de verscheiden costumiere tradities te versterken. Verschillende beginselen van Romeins en kerkelijk recht werden zo geïncorporeerd in lokale gewoonten en stadsrecht. Dat was ook het geval op het vlak van het testamentenrecht, een tak van het recht die cruciaal is om familiale banden en de status van individuele categorieën van personen binnen de familie en de samenleving als geheel te begrijpen. De introductie van ius commune-beginselen met betrekking tot het testamentenrecht riskeerde een grote impact te hebben op de diverse perspectieven op familie en samenleving; deze inspanning was dan ook controversieel. Een studie van deze initiatieven belooft waardevolle informatie te bieden omtrent de dynamiek van interventies door centrale overheden in het familierecht en omtrent de factoren die de aanvaarding hiervan door lokale autoriteiten beïnvloedden. Als een eerste stap op weg naar een bredere Europese benadering in het kader van een Horizon 2020-aanvraag, wil dit CELSA-project een vergelijkende analyse doorvoeren van de introductie van ius commune-beginselen met betrekking tot het testamentaire erfrecht in de Nederlanden, het Koninkrijk Polen en het Groothertogdom Litouwen in de zestiende eeuw. Met hun respectieve universiteiten (in het bijzonder Leuven en Krakau) participeerden deze regio's aan de wijdere Europese traditie van het ius commune, ook al lagen ze eerder in de geografische uithoeken van die traditie dan in het centrum ervan. De vergelijkende analyse van de pogingen van de centrale overheden om beginselen van Romeins en kerkelijk recht ingang te doen vinden in het lokale testamentenrecht zal een pilootstudie vormen in voorbereiding op de aanvraag van een breder Europees project.

Datum:1 okt 2021 →  30 sep 2023
Trefwoorden:succession, last will, ius commune, Roman law, legal culture
Disciplines:Geschiedenis van het recht