Verbeteren van functionele prestaties en dagelijkse activiteit van de gehospitaliseerde geriatrische revalidatie patiënt

Achtergrond:

Wereldwijd leven mensen langer en zelfstandig kunnen blijven wonen is een van de vele uitdagingen, zeker voor de geriatrische patiënt. De geriatrische patiënt wordt gekenmerkt door een multi-morbiditeit en een klinische staat van kwetsbaarheid of te wel frailty.

Zelfstandig wonen wordt bemoeilijkt door een ziekenhuis opname, aangezien dit vaak resulteert in een verminderde zelfredzaamheid. Een geriatrische revalidatie dienst heeft als doel het herstellen van zelfredzaamheid. Patiënten worden opgenomen met  een verschillende pathologie zoals CVA, fractuur, post-operatie achteruitgang van functioneren.
Verminderde zelfredzaamheid is te wijten aan verminder capaciteit om activiteiten van het dagelijks leven (ADL) te kunnen uitvoeren, zoals zit naar stand transfers, in en uit bed en stappen. ADL’s zijn multicomponent activiteiten waarvoor spierkracht en power, balans maar ook snelheid en uithouding nodig zijn. 

Literatuur geeft momenteel weinig informatie over multicomponent oefenprogramma's gericht op het verbeteren van de zelfredzaamheid van geriatrische patiënten. 
Op onze afdeling gebruiken wij een intensief multicomponent kinesitherapie week programma: Geriatric Activation Program Pellenberg (GAPP). Sinds 2015 hebben wij GAPP ontwikkeld, het programma is gebaseerd op wetenschappelijk literatuur over de specifieke componenten en klinische richtlijnen. GAPP bestaat uit oefeningen voor het verbeteren van spierkracht en power, balans, (wandel)snelheid en functionele taken, verder is er een groepssessie waar alle componenten samen komen. 

Zelfs met een gestructureerd multicomponent oefenprogramma is de therapietijd beperkt en een deel van de revalidatie mogelijkheden gaat verloren. Er is een zekere evidentie dat mantelzorgers een belangrijke rol kunnen spelen in het behouden van zelfredzaamheid en een verminderde ziekenhuisheropname. Mantelzorger kunnen mogelijks ook een meerwaarde betekenen in het verbeteren van zelfredzaamheid tijdens de ziekenhuisopname.

Een groot deel van de Vlaamse ouderen woont echter alleen en een mantelzorger is niet altijd beschikbaar. Bij gevolg moeten er ook ander manieren onderzocht worden die kunnen bijdrage tot een verbetering van zelfredzaamheid. Exergaming toestellen zijn de laatste jaren steeds populairder in de revalidatie setting en als onderwerp van onderzoek, ook voor de frail ouderen. Een toestel speciaal ontwikkeld voor de oudere populatie is met een keus aan fysieke en meer cognitieve oefeningen. De oefeningen kunnen aangepast worden aan de fysieke en cognitieve capaciteiten van de patiënt.

Doelstellingen:

Doelstelling één: een observationele studie om de patiënt gerelateerde factoren te bepalen die de zelfredzaamheid verbeteren met GAPP.
Doelstelling twee: een systematische literatuur review over mantelzorger bijdrage in een revalidatieprogramma om zelfredzaamheid te verbeteren van geriatrische patiënten. En een scoping review van exergaming toestellen en toepassingen bij geriatrisch patiënten en de vergelijking van verschillende componenten met de SilverFit.
Doelstelling drie: Testen van de haalbaarheid van het revalidatieprogramma met mantelzorgers (GAPP+CARE) en het revalidatie programma met een exergaming toestel (GAPP+SILVERFIT).
Doelstelling vier: een randomized controlled trial om het additionele effect van mantelzorger of een exergaming toestel naast GAPP op zelfredzaamheid van de geriatrische patiënt te onderzoeken.

Methodologie:

Doelstelling 1:
1.1 Observationele studie over het effect van vier weken GAPP op zelfredzaamheid van de geriatrische patiënt (maart 2017 – maart 2019). Geriatrische patiënten opgenomen op de revalidatie afdeling van campus Pellenberg die 10m met hulp kunnen stappen, medische stabiel zijn en een vermoedelijk verblijf van vier weken hebben worden geïncludeerd. De interventie (vier weken GAPP) wordt gegeven door de kinesitherapeuten van de dienst. Zelfredzaamheid wordt gemeten met standaard meetschalen, de basic-ADL of Katz-schaal, de Berg Balance Scale en de 10m wandel test. Ethische goedkeuring is verkregen van de Medical Ethics Committee of the Leuven University Hospitals.
1.2 Met data analyse willen we: 1) onderzoeken of er significante en klinisch belangrijke verbetering van zelfredzaamheid wordt bereikt, 2) de karakteristieken onderzoeken die bepalen of men een responders of non-responders is, en 3) een predictie model samenstellen voor succesvolle revalidatie.

Doelstelling 2:  
2.1 Uitvoeren van een systematische literatuur studie over mantelzorgers betrokkenheid in revalidatieprogramma’s en het effect op zelfredzaamheid. De databanken PubMed, Cochrane, Cinahl, Web of Sciences, Embase zullen worden doorzocht. Uit schrijven van het protocol en samenstellen van de zoekstring startte in januari 2018 en het protocol is geregistreerd in de International Prospective Register of Systematic Reviews: PROSPERO 2018 CRD42018091798.
2.2 Uitvoeren van een scoping review van exergaming toestellen en toepassingen bij geriatrisch patiënten en de vergelijking van verschillende componenten met de SilverFit.
 

Doelstelling 3:
3.1 Ontwikkeling van GAPP+CARE, een programma dat een theoretisch en praktisch educatief deel omvat voor de mantelzorger en de patiënt naast GAPP. Dit programma zal ontwikkeld worden met de kennis vergaard door de review en in samenwerking met mantelzorgers, patiënten en experts in geriatrische revalidatie.
3.2 Ontwikkeling van GAPP+SILVERFIT, een programma dat oefening met de SilverFit aanbied naast GAPP. Dit programma zal ontwikkeld worden met de kennis vergaard door de review en in samenwerking met mantelzorgers, patiënten en experts in geriatrische revalidatie.
3.3 Ontwerpen van een klinische studie volgens het Medical Research Council framework for the development and evaluation of complex interventions en in samenspraak met experten in geriatrische revalidatie.
3.4 Piloot studie van GAPP+CARE en GAPP+SILVERFIT. Een mixed-methods evaluatiestudie zal worden gebruikt om de haalbaarheid en acceptatie van de programma’s te bekijken bij de patiënten, mantelzorger en stafmedewerkers van de dienst.

Doelstelling 4:
Prospective randomized controlled trial met mixed-methods evaluatie en drie armen: GAPP, GAPP+CARE and GAPP+SILVERFIT. Geriatrische patiënten van de revalidatie afdeling van campus Pellenberg die 10m met hulp kunnen stappen en medische stabiel zijn worden geïncludeerd.
4.1 Outcome measures zullen afgenomen worden door een onafhankelijke medewerker, bij baseline, voor ontslag, 1 maand en 3 maanden na ontslag.
4.2 Factoren die mogelijks bijdragen aan de acceptatie van GAPP+CARE en GAPP+SILVERFIT programma zullen onderzocht worden door middel van een gestructureerd interview van de deelnemers, hun mantelzorgen en de stafmedewerkers van de dienst.

Conclusie:

Dit PhD project onderzoekt of GAPP bevorderlijk is voor het verbeteren van zelfredzaamheid bij geriatrische patiënten met verschillende pathologiën tijdens de ziekenhuisopname. Bijkomend willen we onderzoeken of het effect op zelfredzaamheid nog meer kan verbeteren met de hulp van mantelzorgers of extra oefening met de SilveFit.