Gestrand in Europa? Een etnografisch onderzoek naar de il/legalisatie van migranten in 'transitzones' in en rond Brussel en Calais.

De laatste jaren zijn grote groepen migranten ‘gestrand’ in plekken als Calais en Brussel. Recent onderzoek heeft twee grote ontwikkelingen aangetoond in deze ‘transitzones’. Enerzijds hebben de Franse en Belgische overheden geprobeerd om migranten te ‘ontraden’ om op deze plekken te verblijven door spontane vluchtelingenkampen te ontruimen, en door migranten te arresteren, op te sluiten en weer vrij te laten. Anderzijds hebben talloze burgerinitiatieven en NGOs humanitaire hulp geboden aan deze migranten. We weten echter weinig over de complexe sociaaljuridische processen die ervoor zorgen dat migranten in deze transitzones stranden. Hoe draagt het beleid van sommige EU-lidstaten bij aan de illegalisatie van migranten in transitzones (bvb in welke situaties weigeren sommige lidstaten om bepaalde asielaanvragen te verwerken)? En hoe proberen migranten, civiele actoren en staatsactoren deze groep migranten te legaliseren door hen toegang te verlenen tot verblijfsprocedures (bvb: wie verstrekt er welke juridische informatie; wie voorziet er intensieve begeleiding bij juridische procedures)?

Dit project voert een etnografische analyse uit van de sociaaljuridische processen die migranten doen ‘stranden’ in transitzones. Daarmee biedt dit onderzoek een innovatieve case studie van hoe ‘il/legaliteit’ geproduceerd wordt in de specifieke context van Noord-Europese transitzones. Enerzijds draagt dit project bij aan de groeiende literatuur over de productie van ‘illegaliteit’, die zich vooral heeft gericht op de economische en politieke uitbuiting van mensen zonder wettig verblijf die reeds langer in Westerse landen verblijven. Anderzijds gaan we verder dan recent onderzoek over deze transitzones, door te concentreren op de sociaaljuridische ondersteuning die verschillende actoren daarin bieden.