Duurzame voedselproductie via een geoptimaliseerde productieketen, van grondstof tot verwerkingstechnologie, voor het bekomen van kwaliteitsvollen groenteproducten en ontstane reststromen (SUNNIVA)

Het Europese onderzoeksproject Sunniva beoogt de verduurzaming van de groentenproductieketen, vanaf de primaire productie, inclusief bewaring en verwerking, doorheen de volledige voedselketen. Specifiek is er aandacht voor groenten zoals tomaat en kolen, hun afgeleide producten en alle gezondheidsbevorderende componenten erin. Groenten zijn gezond. De vraag die wij stellen is in welke mate wij hun bioactieve componenten nog verder kunnen optimaliseren door in te grijpen in de teelt, oogst of bewaring? Voor heel wat groenten ontstaan er ook grote volumes aan reststromen, hoofdzakelijk bestaande uit eetbare delen. Kunnen we deze beter valoriseren, recycleren in de voedselketen of een betere bestemming geven dan ze onder te ploegen of te gebruiken als grondstof voor bio-energie?

In de primaire productie van groenten richten we het onderzoek op een verbeterde teelttechniek, waarbij de relatie tussen N-bemesting en de aanwezigheid van bioactieve componenten wordt bestudeerd. Ook op het oogsttijdstip en de bewaring wordt gefocust, om maximaal de gewenste macro- en micronutriënten in de geoogste groente te hebben. In dit werkpakket evalueren we het toedienen van elicitoren op het geoogste product en het gebruik van niet-destructieve meetapparatuur om de gehaltes aan bio-actieve componenten in te schatten. In een ander werkpakket zetten we modellering in om de efficiëntie van thermische processen in groenteverwerking te analyseren en te optimaliseren. In een laatste luik van het project brengen we de groentenreststromen in de deelnemende landen in kaart en karakteriseren we de meest relevante. Innovatieve processen om deze reststromen te recycleren richting voeding worden verkend, en als dat niet mogelijk blijkt bekijken we het nut als component in bodemverbeteraar of organische meststof.

Na afloop van het project SUNNIVA kunnen we samenvattend stellen dat we de life-cycle approach succesvol hebben toegepast op de groentenproductieloop (eerder dan de lineaire keten) om zo de duurzaamheid te bevorderen. Diverse kwaliteitsvolle uitgangsmaterialen blijken optimaler te benutten: ofwel rechtstreeks voor de duurzame productie van gezonde voeding (als halffabricaat, ingrediënt of additief), ofwel onrechtstreeks door ze als component van organische meststof of  bodemverbeteraar terug in de productieketen te brengen. De bekomen resultaten zijn relevant voor de Vlaamse partners (Greenyard Prepared-ILVO & DCM-KUL) in het SUNNIVA project en gelijkaardige actoren in the agrifood chain. ILVO karakteriseerde groentenreststromen van Greenyard Prepared en verkende innovatieve technologie om de waardevolle fracties te benutten in voedingsproducten (sappen, smoothies, purees). In samenwerking met DCM en KUL zijn de groentenreststromen die niet konden benut worden als voedingsproducten geanalyseerd op hun geschiktheid als componenten in bodemverbeteraars of organische meststoffen.