De rechtspositie van adolescenten in de gezondheidszorg: tussen autonomie en bescherming

In onze huidige maatschappij merkt men een tendens op naar meer autonomie voor het individu. Deze tendens zien we ook rond de bescherming van de minderjarige. Men wil meer en meer de minderjarige een eigen stem geven en de mogelijkheid geven deze te laten horen. De focus van dit onderzoek ligt bij de autonomie van de minderjarige in het gezondheidsrecht. Er bestaan reeds een aantal uitzonderingen op de handelingsonbekwaamheid van de minderjarige in verscheidene regelgeving zoals patiëntenrecht, abortuswet, euthanasiewet, orgaantransplantatie, … We merken op dat deze uitzonderingen telkens anders zijn uitgewerkt met uiteenlopende leeftijds- en maturiteitsgrenzen waardoor er een complex stelsel aan uitzonderingen is ontstaan. Doordat er geen eenduidige regel bestaat, is het moeilijk om de rechtspositie van de minderjarige hieruit af te leiden. Daarnaast ontbreekt er ook in vele gevallen een specifieke wettelijke regeling. Het doel van het onderzoek is na te gaan hoe het gesteld is met de autonomie van de minderjarige in het gezondheidsrecht. Ten eerste wordt het theoretisch kader uiteengezet inzake de handelingsonbekwaamheid en de autonomie van de minderjarige ten opzichte van de kinderrechten. Ten tweede wordt stilgestaan bij welke mogelijkheden reeds bestaan voor minderjarigen om beslissingen te nemen in het gezondheidsrecht. Welke redenen bestonden in hoofde van de wetgever om deze uitzonderingen op de handelingsonbekwaamheid toe te kennen? Ligt dit in lijn met de rechten die de minderjarige haalt uit het personen- en familierecht en het jeugdbeschermingsrecht omtrent beslissingen nemen die haar/zijn persoon aangaan? Ten slotte gebeurt een vergelijking en evaluatie van het niveau van autonomie die de minderjarige krijgt in de verschillende gebieden van het gezondheidsrecht.