De diepe betekenis van gebouwd erfgoed traceren door middel van ontmoetingen met onbekende protagonisten

Deze doctoraatsstudie is geïnspireerd door een grote fascinatie voor gebouwd erfgoed, voor de tastbare schoonheid en het vakmanschap dat het bezit, en voor de betekenis genererende kracht van erfgoed in het verleden, vandaag en in de toekomst. De motivatie om dit onderzoek te voeren is ingegeven door een grote bezorgdheid over de toekomst van erfgoed en zijn, grotendeels, onderschatte huidige maatschappelijke rol en het onvervangbare belang ervan voor een samenleving omdat het aanleiding geeft tot culturele en sociale identiteit voor verschillende gemeenschappen. Community moet worden begrepen zoals Emma Waterton en Laurajane Smith stellen (2010: 4-15) in The recognition and misrecognition of community heritage: 'Gemeenschappen worden zo sociale creaties en ervaringen die continu in beweging zijn, in plaats van vaste entiteiten en beschrijvingen, onstabiel en onzeker’. Dit praktijkgerichte onderzoek heeft als doel te onderzoeken hoe restauratie architecten kunnen komen tot een andere lezing van erfgoedplaatsen vanuit een anthropologisch perspectief waarbij de diepere betekenis van erfgoed wordt getraceerd door middel van ontmoetingen met onbekende protagonisten. Deze lezing overstijgt het historisch materiële met een focus die noch nostalgisch is (wat de illusie zou inhouden van een beter verleden waar we ons aan moeten houden of waar we naar terug moeten keren), noch afwijzend naar de huidige erfgoedstudies toe(omdat het hierop een aanvulling wil zijn). Het is inherent aan het dubbele profiel van de architect restaurateur om tegelijkertijd gericht te zijn op de toekomst als architect om die toekomst te voor-voelen en om vanuit het perspectief van de erfgoedzorger terug te kijken aangezien zij/hij gewoonlijk met het verleden omgaat. In dit onderzoek is de betekenis van tijd echter anders. Enerzijds is erfgoed niet uitsluitend in het verleden gesitueerd, het is eerder een middel om een verbinding te leggen tussen verleden en heden als een generator om de toekomst vorm te geven, en anderzijds put architectuur ook uit het verleden. In die zin meandert deze studie door verschillende temporaliteiten, niet alleen wanneer we naar erfgoed als zodanig kijken (te begrijpen als een mengeling van verleden, heden en toekomst zonder duidelijke afbakening), maar ook bij de ontwikkeling van een nieuwe onderzoeksmethodologie van ‘Interactive Walking’ waarbij methodes en instrumenten uit verschillende academische tradities worden gecombineerd, waaronder erfgoedstudies (gericht op het verleden), antropologie (omgaan met de huidige tijd) en architectuur (voor-voelen van de toekomst).