Connecties: het internationale netwerk van de Belgische kunsthandel (1830-1914)

De wereld van de kunstmarkt is een kleine wereld. Iedereen kent iedereen en dat was niet anders in de 19de eeuw. De bedoeling van dit project is om vertrekkend van een aantal “Belgische” 19de-eeuwse kunsthandelaren, hun netwerk bloot te leggen, niet alleen hun onderlinge relaties, maar ook die met eigentijdse artiesten, verzamelaars en andere kunstkenners. Dat de kunsthandel nauw betrokken is bij de productie, distributie en consumptie van kunst is alom bekend, maar de rol die het uitgebreide netwerk van de kunsthandelaren daarbij speelde, is nog amper bestudeerd. Aan de hand van onderzoek naar de voornaamste tools die de kunsthandel in de 19de eeuw gebruikte, zoals de organisatie van tentoonstellingen, het gebruik van de gravure, de kunstkritiek en de veilingmarkt, kunnen deze connecties worden bestudeerd.

Ik startte mijn bronnenonderzoek vertrekkend van de figuur Léon Gauchez (1825-1907). Gaandeweg werd dit onderzoek ook uitgebreid naar enkele andere markante “Belgische” kunsthandelaren zoals Etienne Le Roy (1808-1878), Ernest Gambart (1814-1902), Arthur Stevens (1825-1899), Prosper-Léopold Everard (1835-1881), etcetera. Dat Gauchez in mijn onderzoek de centrale figuur zal zijn, volgt niet alleen uit zijn belang en centrale rol in de Belgische kunsthandel van de tweede helft van de 19de eeuw, maar ook uit het feit hij uitzonderlijk veel bronnenmateriaal heeft nagelaten (duizenden brieven) en zijn casus dus goed gedocumenteerd is.

Door het gedrag, de praktijken en interacties van de kunsthandelaren te bestuderen, zal ik onderzoeken hoe de kunstwereld in de 19de eeuw functioneerde zowel op nationaal als internationaal niveau, welke rol netwerken daarin speelden, of er al dan niet gelijklopende patronen te ontdekken zijn tussen deze handelaren onderling maar ook in vergelijking met andere contemporaine actoren.