Beoordeling van bosgebonden grondstoffen en milieu-impact van menselijke activiteiten in het Sagalassos-gebied van het verleden

Het onderzoek richt zich op het bepalen van de milieu-impact van vroegere menselijke activiteiten in het Sagalassos gebied. In een eerste fase zal het zich focussen op het bekomen van life cycle inventory (LCI) data voor houtgebruik doorheen de tijd. In een tweede fase zal het deze en andere beschikbare geïnventariseerde data (bv. watergebruik, vervuiling door zware metalen e.d.) aanwenden voor de uitvoering van tijd- en ruimte-expliciete life cycle assessments (LCA’s). De regio Sagalassos/Ağlasun, landbouwgebied doorheen de geschiedenis, kan beschouwd worden als een “gecontroleerd zonne-energiesysteem” (i.e. gebaseerd op biomassa-extractie uit natuurlijke en beheerde ecosystemen). Om het sociaal-ecologisch metabolisme van de regio te kunnen vatten, is het essentieel om de betrokken landgebruiksdynamieken te begrijpen (i.e. de bron van de door de samenleving gebruikte biomassa). Informatie over het landgebruik zal gecompileerd worden vanuit eerder werk en nieuwe activiteiten.

In de eerste fase wordt het gebruik en de beschikbaarheid van de houtvoorraad doorheen de tijd gereconstrueerd door middel van het GREFOS bossuccessiemodel, waarbij rekening wordt gehoden met geschiedkundige klimaatsveranderingen (gebaseerd op verbeterde dendroclimatologische informatie) en menselijk geïnduceerde verstoringen (vuur, begrazing en houtoogst). Houtoogst wordt hierbij afgeleid uit het XYLARCH houtconsumptiemodel, hetgeen verder geparametriseerd zal worden voor andere periodes naast die van het Romeinse keizerrijk en voor bijkomende menselijke activiteiten (huishoudens, glas- en metaalproductie). De verkregen samenstelling en beschikbaarheid van de houtvoorraad zullen gevalideerd worden aan de hand van gepubliceerd paleobotanisch materiaal en uit opgravingen beschikbare paleohoutskool.

In de tweede stap wordt TEMPORALIS, een open source ruimte- en tijdspecifieke LCA software onder ontwikkeling en deel van het omvattende Brightway2 open source LCA project, aangewend om LCA’s uit te voeren voor maatschappijen uit het verleden (in het geheel én opgesplitst in verschillende economische sectoren). Hierbij wordt de inventaris van spatio-temporele flows tussen de natuur en de maatschappij in de LCI database ingevoerd om kaarten van grondstofgebruik en -stromen doorheen de tijd te bekomen; op basis hiervan moet het sociaal-ecologische metabolisme geanalyseerd worden.  LCA resultaten zullen worden berekend en geïnterpreteerd in de interdisciplinaire context van archeologie en milieuwetenschap.

Dit doctoraat is deel van het omvattende project “The role of change in long-term regional development: Approaching the dynamic metabolism of social-ecological systems in the Sagalassos/Ağlasun region“, bekostigd door het onderzoeksfonds van de KULeuven en uitgevoerd door een multidisciplinair team vanuit de onderzoeksdomeinen Archeologie (Jeroen Poblome, projectleider), Ecologie (Bart Muys, promotor van dit doctoraat), Spatiale en Milieugebonden Planning (Pieter Van den Broeck), Sociale Geografie (Maarten Loopmans), Visuele Data-analyse (Jan Aerts), Ontwerp en Ontluikende Technologieën (Andrew Vande Moerde).