< Terug naar vorige pagina
Project
Because I am Greek: Polyonymy and the Expression of Ethnicity in Ptolemaic Egypt
Omdat ik een Griek ben. Meernamigheid en de uitdrukking van
etniciteit in Ptolemeïsch Egypte.
Het doel van dit onderzoek is een studie van de reflectie van
institutionele, sociale, culturele en religieuze veranderingen in Ptolemeïsch
Egypte, vanaf de verovering door Alexander de Grote tot en met de regering van
Cleopatra. Deze veranderingen kunnen op verschillende manieren en vanuit
verschillende invalshoeken bestudeerd worden, maar dit onderzoek focust op
meernamigheid en etniciteit. Op basis van socio-antropologische theorieën
zullen beide fenomenen met elkaar verbonden en uiteengezet worden, met het oog
op het in kaart brengen van de relaties tussen de Griekse overheersers en de
plaatselijke Egyptische elite.
Meernamigheid was een bekend fenomeen in het oude Egypte, al vanaf
de vroegste periode (omstreeks 2500 v.Chr.). Nietenkel bestond de naam van de
koning uit meerdere onderdelen, ook gewone stervelingen konden meerdere namen
hebben. Voor de Ptolemeïsche periode werden 393 personen verzamelddie meer dan
1 naam gebruikten. Het verzamelen en verwerken van dezegegevens werd sterk
geholpen door het gebruik van de databank Trismegistos. Hierin worden
gegevens van zowel papyrologische als epigrafische, en zowel Griekse als
Egyptische bronnen opgeslagen. Alle referenties naar de 393 personen werden
opgelijst in deel drie van het doctoraat.
In deel één worden deze data gebruikt om de historische,
onomastische en sociale aspecten van meernamigheid te bespreken.Eerst wordt de
geschiedenis van meernamigheid in Egypte geschetst opbasis van voorgaande
studies. Het voorkomen van dit fenomeen buiten Egypte wordt ook kort aangehaald,
ter inleiding van de vraag naar hetonstaan van de specifieke vorm van
meernamigheid zoals die in de Hellenistische periode voorkomt. In deze tijd
werd het namelijk in verschillende Hellenistische (en later Romeinse) regios
populair om de twee namen met een formule te verbinden als zogeheten
dubbelnamen. Ineen volgend deel worden alle aspecten van meernamigheid in
Ptolemeïsch Egypte besproken: de chronologische en geografische verspreiding,
het type documenten waarin de dubbelnamen gebruikt werden, maar ook de
verschillende formules en de positie van de namen in genealogische strings.
Daarna worden de namen gedetailleerd besproken: welke types namen werden
gecombineerd, hoe zat het met de geografische en chronologische verspreiding
van de combinaties met namen uit verschillende talen, en wat waren de mogelijke
verbanden tussen de twee componenten (semantisch, phonetisch en etymologisch).
Het volgende hoofdstuk van ditdeel bespreekt de identiteit van meernamige
personen: hoe oud waren ze, was het even populair bij mannen als bij vrouwen,
wat was de sociale positie van deze mensen? In het laatste hoofdstuk worden de de
redenen om de twee namen in 1 document te gebruiken uiteengezet en ook de
redenen voor meernamigheid besproken, waarbij het uitdrukken van een
groepsidentiteit belangrijk blijkt. Eén van deze groepsidentiteiten, namelijk
de etnische, vormt het onderwerp voor het tweede deel van het doctoraat.
In dit tweede deel worden aan de hand van verschillende onomastische case-studies de
verhoudingen tussen de plaatselijke elite, de Griekse migranten en de
Ptolemeïsche overheid geïllustreerd. Eerst worden de contacten tussen de
Egyptische en de Griekse beschaving besproken, met als breekpunt de verovering
van Egypte door Alexander de Grote. Daarna volgt een overzicht van vroegere
studies naar de relatie tussen Grieken en Egyptenaren. De constante factor in
deze studies was de mate waarin beide culturen fusioneerdenof juist
gescheiden bleven. Door het toepassen van moderne theoriën omtrent etniciteit,
kunnen beide ideeën (fusie en scheiding) echter verzoend worden. Eerst worden
de domeinen besproken waarbinnen een zekere spanning of scheiding bestond
tussen deze twee groepen: etnische spanningen tussen de verschillende
bevolkingsgroepen, een etnisch taxsysteem waarbij Grieken gepriviligeerd
werden en de officiele identificatie van personen waarbij de afkomst moest
vermeld worden. Zoalsblijkt uit onze studie waren echter niet alle Grieken ook
daadwerkelijk uit griekenland afkomstig of stamden ze af van griekse voorouders.
Via de administratie, het leger of een huwelijk was het ook mogelijk voor de
Egyptenaren om een griekse status te bemachtigen. Deze werd dan vaak vergezeld
van een fictieve Griekse afkomst en een Griekse naam. Het spreekt voor zich dat
wanneer deze mensen zich enkel met hun Griekse naam en griekse afkomst
profileerden, moderne onderzoekers misleid worden. In plaats van te focussen op
griekse afkomst is het nuttiger om ons te focussen op de mate waarin individuen
konden spelen met hun etniciteit. Mensen met zowel een Griekse als een
Egyptische naam zijn hier de ideale bron voor. In het laatste deel van het
doctoraat worden deze dan ook gebruikt om de verschillende etnisch-geladen
domeinen te bespreken en hoe individuen (en dan voornamlijk de lokale elite)
hun identiteit aanpasten aan de context. De domeinen die besproken worden zijn
het hof, de administratie, het leger en religie. Ook Grieks-Egyptische namen
bij vrouwen worden bestudeerd. Al deze case-studies dragen bij aan het algemene
beeld dat we krijgen van de verhoudingen tussen de verschillende individuen en
etnische groepen in Ptolemeïsch Egypte.
etniciteit in Ptolemeïsch Egypte.
Het doel van dit onderzoek is een studie van de reflectie van
institutionele, sociale, culturele en religieuze veranderingen in Ptolemeïsch
Egypte, vanaf de verovering door Alexander de Grote tot en met de regering van
Cleopatra. Deze veranderingen kunnen op verschillende manieren en vanuit
verschillende invalshoeken bestudeerd worden, maar dit onderzoek focust op
meernamigheid en etniciteit. Op basis van socio-antropologische theorieën
zullen beide fenomenen met elkaar verbonden en uiteengezet worden, met het oog
op het in kaart brengen van de relaties tussen de Griekse overheersers en de
plaatselijke Egyptische elite.
Meernamigheid was een bekend fenomeen in het oude Egypte, al vanaf
de vroegste periode (omstreeks 2500 v.Chr.). Nietenkel bestond de naam van de
koning uit meerdere onderdelen, ook gewone stervelingen konden meerdere namen
hebben. Voor de Ptolemeïsche periode werden 393 personen verzamelddie meer dan
1 naam gebruikten. Het verzamelen en verwerken van dezegegevens werd sterk
geholpen door het gebruik van de databank Trismegistos. Hierin worden
gegevens van zowel papyrologische als epigrafische, en zowel Griekse als
Egyptische bronnen opgeslagen. Alle referenties naar de 393 personen werden
opgelijst in deel drie van het doctoraat.
In deel één worden deze data gebruikt om de historische,
onomastische en sociale aspecten van meernamigheid te bespreken.Eerst wordt de
geschiedenis van meernamigheid in Egypte geschetst opbasis van voorgaande
studies. Het voorkomen van dit fenomeen buiten Egypte wordt ook kort aangehaald,
ter inleiding van de vraag naar hetonstaan van de specifieke vorm van
meernamigheid zoals die in de Hellenistische periode voorkomt. In deze tijd
werd het namelijk in verschillende Hellenistische (en later Romeinse) regios
populair om de twee namen met een formule te verbinden als zogeheten
dubbelnamen. Ineen volgend deel worden alle aspecten van meernamigheid in
Ptolemeïsch Egypte besproken: de chronologische en geografische verspreiding,
het type documenten waarin de dubbelnamen gebruikt werden, maar ook de
verschillende formules en de positie van de namen in genealogische strings.
Daarna worden de namen gedetailleerd besproken: welke types namen werden
gecombineerd, hoe zat het met de geografische en chronologische verspreiding
van de combinaties met namen uit verschillende talen, en wat waren de mogelijke
verbanden tussen de twee componenten (semantisch, phonetisch en etymologisch).
Het volgende hoofdstuk van ditdeel bespreekt de identiteit van meernamige
personen: hoe oud waren ze, was het even populair bij mannen als bij vrouwen,
wat was de sociale positie van deze mensen? In het laatste hoofdstuk worden de de
redenen om de twee namen in 1 document te gebruiken uiteengezet en ook de
redenen voor meernamigheid besproken, waarbij het uitdrukken van een
groepsidentiteit belangrijk blijkt. Eén van deze groepsidentiteiten, namelijk
de etnische, vormt het onderwerp voor het tweede deel van het doctoraat.
In dit tweede deel worden aan de hand van verschillende onomastische case-studies de
verhoudingen tussen de plaatselijke elite, de Griekse migranten en de
Ptolemeïsche overheid geïllustreerd. Eerst worden de contacten tussen de
Egyptische en de Griekse beschaving besproken, met als breekpunt de verovering
van Egypte door Alexander de Grote. Daarna volgt een overzicht van vroegere
studies naar de relatie tussen Grieken en Egyptenaren. De constante factor in
deze studies was de mate waarin beide culturen fusioneerdenof juist
gescheiden bleven. Door het toepassen van moderne theoriën omtrent etniciteit,
kunnen beide ideeën (fusie en scheiding) echter verzoend worden. Eerst worden
de domeinen besproken waarbinnen een zekere spanning of scheiding bestond
tussen deze twee groepen: etnische spanningen tussen de verschillende
bevolkingsgroepen, een etnisch taxsysteem waarbij Grieken gepriviligeerd
werden en de officiele identificatie van personen waarbij de afkomst moest
vermeld worden. Zoalsblijkt uit onze studie waren echter niet alle Grieken ook
daadwerkelijk uit griekenland afkomstig of stamden ze af van griekse voorouders.
Via de administratie, het leger of een huwelijk was het ook mogelijk voor de
Egyptenaren om een griekse status te bemachtigen. Deze werd dan vaak vergezeld
van een fictieve Griekse afkomst en een Griekse naam. Het spreekt voor zich dat
wanneer deze mensen zich enkel met hun Griekse naam en griekse afkomst
profileerden, moderne onderzoekers misleid worden. In plaats van te focussen op
griekse afkomst is het nuttiger om ons te focussen op de mate waarin individuen
konden spelen met hun etniciteit. Mensen met zowel een Griekse als een
Egyptische naam zijn hier de ideale bron voor. In het laatste deel van het
doctoraat worden deze dan ook gebruikt om de verschillende etnisch-geladen
domeinen te bespreken en hoe individuen (en dan voornamlijk de lokale elite)
hun identiteit aanpasten aan de context. De domeinen die besproken worden zijn
het hof, de administratie, het leger en religie. Ook Grieks-Egyptische namen
bij vrouwen worden bestudeerd. Al deze case-studies dragen bij aan het algemene
beeld dat we krijgen van de verhoudingen tussen de verschillende individuen en
etnische groepen in Ptolemeïsch Egypte.
Datum:1 okt 2008 → 13 sep 2012
Trefwoorden:Graeco-Roman Egypt
Disciplines:Geschiedenis
Project type:PhD project