Architect 2.0 – Herijking van het Belgisch juridisch raamwerk voor architecten.

De actuele context van het beroep van architect is onderhevig aan belangrijke veranderingen onder invloed van diverse ontwikkelingen. Eigentijdse ontwerp- en bouwprojecten zijn namelijk steeds vaker het resultaat van interdisciplinaire samenwerking. De projecten hebben als doel om toekomstbestendige ruimtelijke oplossingen aan te reiken voor zogenaamde "wicked problems", zoals klimaatverandering, mobiliteit, volksgezondheid en vergrijzing. Deze complexe vraagstukken vragen oplossingen die steunen op inbreng uit verschillende disciplines. Een goed aansluitend voorbeeld van een interdisciplinair project is het Nederlandse "2nd Skin" project. Dit project beoogt de energie-efficiëntie van bestaande structuren te verhogen met behulp van modulaire gevelelementen, die als het ware een tweede "huid" aanbrengen rond een gebouw. Deze technologie ontstond uit een nauwe samenwerking tussen ingenieurs, architecten, huisvestingsmaatschappijen, vastgoedontwikkelaars en klimatologen.In België wordt de verhouding tussen bouwheer, aannemer en architect benoemd als de "bouwdriehoek", waarbij de architect een leidende rol opneemt. Nu blijkt dat eigentijdse ontwerp- en bouwprojecten meer en meer stoelen op een samenwerking tussen partners met verschillende expertise en belangen, zou de traditionele driehoeksverhouding langzaam maar zeker naar een soort "expertisenetwerk" kunnen evolueren. Hoewel de architect hierin ook een fundamentele rol blijft spelen, heeft deze "nieuwe realiteit" een belangrijke impact op zijn/haar professionaliteit. Een aantal substantiële aspecten van het wettelijk kader van het beroep van architect sluit evenwel niet aan bij die nieuwe realiteit; bovendien werd dit nog niet systematisch onderzocht. Recent werd in België een academisch debat geopend over de "architect in de 21e eeuw", naar aanleiding van een beperkte revisie van het wettelijk kader van het beroep. Deze aanzet vormt meteen een uitgelezen moment om de nieuwe bouwrealiteit mee te nemen in de evaluatie van het Belgisch wettelijk kader. Daarom beoogt dit project een systematische analyse van de gewijzigde rol van de architect (Architect 2.0) en een fundamentele herijking van het wettelijk kader waarin de architect opereert. We zetten daartoe een rechtsvergelijkend onderzoek op (met betrekking tot België, Nederland en het Verenigd Koninkrijk) in combinatie met kwalitatief empirisch onderzoek. Op basis van deze resultaten wordt vervolgens onderzocht en beoordeeld of het aangewezen is aanbevelingen te formuleren tot wijziging van het wettelijk kader en/of "best practices", die interdisciplinaire samenwerking in eigentijdse ontwerp- en bouwprocessen faciliteren.

Trefwoorden:INTELLECTUEEL EIGENDOMSRECHT, ARCHITECTUUR, BOUWRECHT

Disciplines:Stedelijk en regionaal ontwerp, ontwikkeling en planning, Rechten