De fabricatie van de Tweede Sofistiek. Literaire periodisering als een intellectuele en culturele constructie.

Het project wil de geschiedenis onderzoeken van de zogenaamde “Tweede Sofistiek”. Dit concept wordt in brede zin gebruikt voor een culturele beweging van Griekstalige intellectuelen in het Romeinse imperium (50-250 n.C.), voor het eerst intensief bestudeerd door filologen uit de late 19de eeuw. De term zelf was geïntroduceerd door de Griekse auteur Philostratus (ca 170-245), in zijn Levens van de sofisten, een werk dat lange tijd is gebruikt als documentaire bron voor het intellectuele klimaat van de keizertijd. Een vergelijking tussen Philostratus’ Tweede Sofistiek en het moderne gebruik van de term toont aan dat er geen lineair continuüm is tussen de twee. Het project zal drie gerelateerde onderzoeksvragen beantwoorden. (1) Hoe definieerde Philostratus de intellectuele stromingen van het Romeinse Rijk? Beschouwden de intellectuelen die hij behandelt zichzelf als “sofisten” en als leden van eenzelfde stroming? (2) Hoe kunnen we verklaren dat Philostratus’ voorstelling van de Tweede Sofistiek meermaals gecontesteerd werd in de Late Oudheid en in Byzantium? (3) In welke mate kan de moderne periodisering van de Griekse literatuur beschouwd worden als een culturele constructie? Hierbij zal de klemtoon liggen op het antagonisme tussen de Duitse en Franse academische culturen in de late 19de eeuw. Geleerden van beide landen hadden veel aandacht voor de Griekse sofisten in het Romeinse Rijk in het kader van bredere debatten over de Oudheid en Europese nationale identiteiten.