< Terug naar vorige pagina

Publicatie

Production et circulation des épées à poignée métallique de l’âge du Bronze en Europe occidentale

Boek - Dissertatie

Er zijn verschillende regionale syntheses gepubliceerd over vollegreep zwaarden uit de bronstijd, die deze zwaarden beschrijven voor een groot deel van het Europese continent. Voor Frankrijk en de Benelux ontbrak een dergelijke studie echter. Dit proefschrift beoogt in de eerste plaats deze leemte op te vullen door een inventarisatie van de zwaarden uit deze regio. Door deze thesis dan te combineren met informatie uit bestaande studies, is het mogelijk de verspreiding van zwaarden met een massieve greep op een Europese schaal te bestuderen. Het inventarisatiewerk is een essentiële voorwaarde om de verspreiding van deze wapens over grote afstanden te bestuderen. Dit dient gepaard te gaan met modellen om de organisatie van hun productie en de verspreidingswijze ervan te karakteriseren. Het vereist eveneens dat er vragen worden gesteld over de status van de ambachtslieden, hun organisatie en hun plaats in de maatschappij. Tot nu toe hebben veel auteurs gekozen voor een relatief eenvoudige benadering, die erin bestaat types zwaarden te definiëren op basis van hun morfologie en versieringen en vervolgens hun verspreiding te bestuderen. De concentraties op de verspreidingskaarten worden beschouwd als het productiegebied. De productietechnieken van vollegreep zwaarden zijn tot nu toe weinig aan bod gekomen bij de vraagstelling over de productiegebieden en hun verspreiding. Een van de eerste belangrijke punten van deze thesis is te reflecteren over de oorsprong van de morfologische, versierings- en technische kenmerken van deze wapens. De productietechnieken zijn eerder het resultaat van de keuzes van de ambachtslieden. Het is onduidelijk of de vorm en de versiering van de zwaarden bepaald zijn door de gebruikers, de producenten of beiden. Daarom lijkt het zinloos om aan de hand van stilistische kenmerken types te definiëren en toe te wijzen aan productiegebieden, aangezien ruimtelijke concentraties op zijn best overeenkomen met regio’s vollegreep zwaarden werden gebruikt. Dankzij beeldvormingstechnieken konden we bepaalde aspecten van de zwaardproductie bestuderen, zoals het gieten van het gevest en de manier waarop het aan de kling is bevestigd. Op basis van deze waarnemingen werd een typo-technologie geconstrueerd, waarmee verschillende technische tradities konden worden geïdentificeerd die overeenkomen met verschillende groepen van producenten. Door de studie van de weinige bekende gietmallen van vollegreep zwaarden, evenals van de fenomenen van imitatie en hybridisatie, die op lokale producties kunnen wijzen, hebben wij potentiële productiegebieden geïdentificeerd alsook de organisatie van de ambachtslieden en de circulatiepatronen kunnen bepalen. Dit werd eerst gedaan per type alvorens de synthese per periode voor te stellen. Tijdens een groot deel van de midden en late bronstijd werden de meeste vollegreep zwaarden eerder in opdracht geproduceerd in gespecialiseerde werkplaatsen, die eerder weinig in aantal waren en waarschijnlijk gecentraliseerd. Parallel aan deze productiecentra moeten minder gespecialiseerde en meer veelzijdige ambachtslieden enkele wapens op een minder gestandaardiseerde manier hebben gemaakt. De situatie verandert abrupt tijdens Hallstatt B2/3. De laatste fase van de bronstijd wordt inderdaad gekenmerkt door grote stilistische en technische veranderingen en door een herconfiguratie van de uitwisselingsnetwerken. Dit weerspiegelt waarschijnlijk een vernieuwing onder de gebruikers van deze wapens en een diversificatie van de productiecentra.
Toegankelijkheid:Closed