Le conditionnel de reprise en français

Ondertitel:une étude de son origine et de son évolution de sens

Sinds de jaren ’90 is de conditionnel een populair onderwerp in het linguïstisch onderzoek. Het is voornamelijk sinds de publicatie van het collectieve volume Le conditionnel en français van Dendale & Tasmowski in 2001 dat de interesse in dit onderwerp enorm gegroeid is. Het boek geeft een overzicht van de problemen, perspectieven en analyses van de studie van de conditionnel in het Frans. Er wordt ook een overzicht gegeven van de verschillende gebruiken. Ons onderzoek gaat over de conditionnel épistémique 1 (vanaf nu CE1). De studie van dit specifiek gebruik van de conditionnel is de laatste tijd erg populair geworden. Hoewel het gebruik van de CE1 in synchrone linguïstiek uitgebreid bestudeerd is, is dit niet het geval voor diachrone linguïstiek. Met dit onderzoek willen wij dan ook een bijdrage leveren op dat laatste vlak. De weinige diachrone studies over de CE1 die er zijn kunnen we samenbrengen in drie thematieken: (1°) de behandeling van de CE1 in Franse grammatica’s van de 16e tot de 20e eeuw (2°) het verschijnen van de eerste voorbeelden van de CE1 in verschillende tekstgenres (3°) de evolutie van de gebruiken van de conditionnel, waaronder ook de CE1 Om een antwoord te bieden op onze hoofdvraag – Wanneer en via welk mechanisme is de CE1 ontstaan? – gaan we systematisch in op elk van deze drie thematieken. Eerst bestuderen we de manier waarop Franse grammatica’s de CE1 semantisch beschrijven. We analyseren de verschillende termen en formuleringen die gebruikt worden bij de semantische beschrijving van de CE1. Deze studie geeft ons een globaal beeld van de betekeniselementen die, volgens de grammatica’s, een rol spelen bij de creatie van de semantische waarde van de CE1. Vervolgens analyseren we een corpus van oude voorbeelden van de CE1 uit juridische teksten. We verifiëren of de betekeniselementen die door de grammatica’s aangehaald worden ook echt te herkennen zijn in de oude voorbeelden van de CE1. Deze analyse laat ons toe om de co(n)texten waarin de oude CE1 voorkomt beter de definiëren. Tot slot formuleren we een hypothese over de oorsprong (en de evolutie) van de CE1. We verdedigen de hypothese volgens dewelke de CE1 ontstaan is uit de conditionnel temporel subjectif, die geleidelijk is geëvolueerd volgens het schema van de “bridging contexts” van Heine (2002).

Jaar van publicatie:2021

Trefwoorden:Doctoral thesis

Toegankelijkheid:Open