Stille stemmen: een digitale studie van de kartuis in Herne als een tekstuele gemeenschap (ca. 1350-1400).

Het kartuizerklooster van Herne heeft de culturele geschiedenis van de Lage Landen diepgaand beïnvloed. In een tijd waarin literatuur nog veelal in het Latijn werd geschreven, fungeerde dit klooster als een ware hotspot in de productie en verspreiding van volkstalige teksten. In een relatief korte tijdspanne (ca. 1350-1400) kopieerde deze gemeenschap samen een imposante verzameling van meer dan 25 Middelnederlandse en Latijnse manuscripten, waarvan velen unieke teksten bevatten. De kartuizers van Herne, die bij toetreding een monastieke eed van stilte afleggen, waren buitengewoon productieve en bescheiden kopiisten. Nauwelijks vinden we toe-eigeningen in de vele teksten die door hen werden geproduceerd. Het is daarom enigszins anachronistisch dat de recente literatuurwetenschap haast uitsluitend gericht is geweest op de identificatie van specifieke personen in het klooster (zoals de beroemde Bijbelvertaler van 1360). In dit project bestuderen wij het kartuizerklooster van Herne als een zogenaamde "tekstgemeenschap", gedreven door een gemeenschappelijk doel. Hiertoe zullen we ons concentreren op de kopiee raktijk, die een zeldzame toegang verschaft tot de samenwerkingen tussen de monniken. Via stylochronometrie zullen we de evolutie en convergentie in de lokale kopiee raktijk beter kunnen bestuderen en duiden. De ontsluiting van deze belangrijke bronnen (in diplomatische transcripties) zal bovendien verbeterd worden via de toepassing van handgeschreven tekstherkenning.

Trefwoorden:ARTIFICIËLE INTELLLIGENTIE, MIDDELEEUWSE LITERATUUR, GESCHIEDENIS VAN HET BOEK

Disciplines:Nederlandse literatuur, Latijnse literatuur, Middeleeuwse literatuur, Stijl en tekstuele analyse