Sabbatperiode Walter Schaeken: Verdieping en integratie van spatiaal redeneren en pragmatisch taalgebruik

Ik zal mijn verblijf aan de Università degli Studi di Torino koppelen aan twee van mijn onderzoekslijnen, namelijk spatiaal redeneren en pragmatisch taalgebruik. Ten eerste zal ik met Prof. Bucciarelli en Dr. Ianì een reeks studies ontwikkelen om te onderzoeken of motorische simulatie een rol speelt bij spatiaal redeneren. Redeneren kan opgevat worden als de constructie en manipulatie van mentale modellen, die geconstrueerd worden op basis van waargenomen of beschreven toestanden. Gesitueerde cognitie theorieën stellen dat redeneerprocessen kunnen gefaciliteerd of belemmerd worden door in te spelen op bewegingen van het lichaam. Dit kan gebeuren door middel van het manipuleren van de experimentele instructies (activering van mentale simulatie), de inhoud van de premissen (activering van motorische activering), de bewegingen van de armen van de deelnemers (dezelfde effectoren die betrokken zijn bij de simulatie worden getriggerd door de observatie en manipulatie van objecten), en tenslotte direct de motorische cortex (met behulp van technieken zoals rTMS). Tijdens mijn verblijf in Torino willen we daarom de rol van het sensomotorische systeem op het spatiaal redeneervermogen onderzoeken. Dit onderzoeksplan past perfect in mijn C1-project “De mentale modellen theorie en relationeel redeneren: verfijningen, uitbreidingen en een ontwikkelingsperspectief” waarin expliciet aandacht wordt besteed aan de invloed van gebaren en bewegingen bij spatiaal redeneren. Het kan tevens gelinkt worden aan mijn ID-N-project "BITSHARE: Bitstring Semantics for Human and Artificial Reasoning", waar we vanuit het perspectief van bitstringsemantiek ook naar spatiale termen willen kijken. Ten tweede ben ik van plan om de rol van executieve functies (inhibitie, mentale flexibiliteit, werkgeheugen) in pragmatisch taalgebruik nader te onderzoeken met Prof. Bosco, een specialiste in pragmatisch taalgebruik. We hebben allebei onlangs onafhankelijk van mekaar de laatste hand gelegd aan een manuscript over de relatie tussen executieve functies, pragmatisch taalgebruik en ouderen. Tijdens mijn sabbatical zullen we hierop verder bouwen.