Risicoprofiling of risicovolle profiling tijdens grenscontroles? Naar een verantwoord gebruik van proactieve risicoprofielen door rechtshandhavingsinstanties

Hoewel risicoprofilering absoluut niet beschouwd kan worden als een ‘nieuw’ hulpmiddel inzake de preventie van criminaliteit, heeft de toepassing ervan de afgelopen jaren toch aan populariteit gewonnen. Zowel bij de screening van asielzoekers, bij de controle aan de grensovergang in luchthavens (o.a. gedragsprofilering of het gebruik van risicoprofielen in de Europese passagiersinformatie-eenheid) als bij het aanduiden van hotspots op lokaal niveau (o.a. Criminaliteits Anticipatie Systeem) wordt thans vaker getracht om personen met een criminele intentie te identificeren aan de hand van ordinale risicotaxaties. Die populariteitstoename is op zich niet merkwaardig, aangezien willekeurige politiepatrouilles al langer een verwaarloosbare impact blijken te hebben op de reductie van criminaliteit (zie o.a. Ratcliffe, Taniguchi, Groff & Wood, 2011). Preventieve risicoprofielen bezitten daarentegen een zeker potentieel om de interventies van of bewaking en beveiliging door rechtshandhavingsautoriteiten op grensposten doelmatiger en gericht vorm te geven. Niettemin doet het gebruik van zulke profielen ook enkele pertinente vragen rijzen. Precies in het licht van deze ambivalentie zal in voorliggende theoretische bijdrage aan de hand van een gebalanceerd en reflectief overzicht worden stilgestaan bij de aandachtspunten en succesfactoren van de risicoprofilering tijdens grenscontroles, teneinde uit te maken wanneer gesproken kan worden over ‘risicoprofilering’ en wanneer het concept ‘risicovolle profiling’ gehanteerd dient te worden. Although risk profiling can by no means be considered as a ‘new’ crime prevention tool, its application has gained popularity over the years. Both in the screening of asylum seekers, in border control at airports (e.g. behavioural profiling or the use of risk profiles in the European Passenger Information Unit) and in the designation of hotspots at the local level (e.g. the Crime Anticipation System), attempts are now being made to identify persons with criminal intentions more often on the basis of ordinal risk assessment tools. This sudden increase in popularity is not remarkable, since random police patrols or undirected security checks have long been shown to have negligible impact on crime reduction. Risk profiles, on the other hand, have a certain potential for shaping more effectively the interventions by law enforcement authorities at border crossing points. Nevertheless, the use of such profiles also raises some pertinent questions. It is precisely in the light of this ambivalence that the present theoretical contribution will consider the pitfalls and success factors of risk profiling during border checks, in order to determine when one can speak of ‘risk profiling’ and when the concept of ‘risky profiling’ must be used.

Jaar van publicatie:2021

Toegankelijkheid:Closed