Markups en vaste kosten (Empirische industriële organisatie)

De laatste jaren is er een actief debat geweest over toenemende concentratie en marktmacht. Een deel van deze literatuur heeft deze trends gedocumenteerd door markups te schatten. De Loecker, Eeckhout en Unger (2020) documenteren een gestage toename van de margesin de Amerikaanse economie gedurende de laatste zeventig jaar. Zij tonen ook aan dat een stijging van de marges gepaard gaat met een stijging van de vaste productiefactoren (gemeten aan de hand van de VAA-kosten). De Loecker, Fuss en Van Biesebroeck (2018, NBB WP357) tonen daarentegen aan dat de markups in verschillende sectoren van de Belgische economie zijn toegenomen tot het midden van de jaren negentig of het begin van de jaren 2000 en dat ze daarna zijn gedaald tot het niveau van vóór 1990. Bovendien brengen ze een significante verandering aan het licht in de verhouding tussen intermediaire inputs voor goederen en diensten, wat wijst op een fundamentele verandering waarbij Belgische bedrijven de productie en verkoop zijn gaan organiseren de voorbije dertig jaar. Zij tonen aan dat de dienstencomponent van intermediaire inputs in hoge mate vast van aard is en daarom moet worden onderscheiden van de meer variabele intermediaire inputs, wanneer de productiebenadering voor de schatting van de markups wordt toegepast.  Tot op heden is er geen onderzoek verricht naar (i) de verschillende rollen van intermediaire inputs voor goederen en diensten in de productie, en (ii) de rol van vaste kosten in de totale kostenstructuur van bedrijven. Voortbouwend op De Loecker et al. (2018) en De Loecker et al. (2020), biedt dit project een eerste systematische studie van deze twee onderwerpen in relatie tot maatstaven voor bedrijfsprestaties zoals markups en winstgevendheid. De belangrijkste focus van dit project is om eerst de belangrijkste patronen in inputgebruik in de populatie van productiebedrijven te documenteren. Dit project zal dit onderzoeken voor het geheel van Belgische ondernemingen, waarbij een meer gedetailleerd en granulair perspectief wordt gehanteerd voor de industriële activiteit en de kostencomponenten die waarschijnlijk de vaste productiefactoren meten, en waarbijeen onderscheid wordtgemaakt met vaste kosten die onafhankelijk zijn van de productie, zoals reclame en O&O-activiteiten. Dit project zal ook een verband leggen tussen de verandering in de kostenstructuur en maatstaven van innoverende activiteiten, zoals gemeten door de uitgaven voor onderzoek en ontwikkeling, en het aandeel van de werkgelegenheid dat aan onderzoek en ontwikkeling wordt besteed.