Van waarheid naar ecologie Een geschiedenis van de zintuigen, 1250-1750

Dit project onderzoekt de paradigmaverschuiving van waarheid naar ecologie die zich voordeed in waarnemingstheorieën in de periode van 1250 tot 1750 – d.w.z. vanaf de invoering van een aristotelisch curriculum aan de Europese universiteiten tot aan de Encyclopédie. Ik wil aantonen dat in de loop van de vroegmoderne tijd de aloude aristotelische opvatting dat de zintuigen inzicht geven in de werkelijke eigenschappen van lichamen plaatsmaakte voor een heel ander begrip van zintuiglijke waarneming, waarbij het in de eerste plaats ging om het voortbestaan en het welzijn van de waarnemer. Zodra het idee was verworpen dat de zintuigen de wereld weergeven zoals zij is, probeerde een groeiend aantal vroegmoderne denkers uit te leggen hoe de fysieke wereld door de waarneming wordt aangepast èn vervormd, om zo aan elke waarnemer een eigen habitat te bieden in overeenstemming met de vitale behoeften van zijn soort. Het project onderzoekt de vele en concurrerende redenen voor deze verschuiving in het denken over waarneming, waarvan de sporen worden teruggevoerd op laat-scholastieke commentatoren, op de novatores, op de pas herontdekte antieke sceptici, en op de filosofie van Descartes. Ook onderzoekt het project de weerstand die deze verschuiving in waarnemingstheorieën ondervond, en de redenen voor haar uiteindelijke succes en haar verspreiding tot ver buiten het filosofisch domein, met verstrekkende epistemologische, metafysische en zelfs theologische implicaties.