Stem&Vork - Buitenschools STEAM-project rond duurzame technologie en voedselsystemen voor jongeren (STEM & VORK)

Het project STEM & VORK verbindt jongeren en (jong)volwassenen via een buitenschoolse STEAM-activiteit met het thema voedselproductie. STEAM (afkorting van Science, Technology, Engineering, Arts and Mathematics) is een onderwijsbenadering die via de genoemde vakken over een specifiek onderwerp studentenonderzoek, -dialoog en kritisch denken bevordert. Het STEM & VORK -project focuste op het onderwerp duurzamer lokaal voedselsysteem. Doel was om via het open-source gebruik van intelligente sensoren, robotisering, AI en big data nieuwe vormen van digitale en duurzame stads-agroproductie te ontdekken en op te zetten die een lokaal, veerkrachtig en eerlijk voedselsysteem mogelijk maken.

Action Learning staat centraal. STEM & VORK bood twee gelinkte trajecten volgend op een serie introductieworkshops. In “Atelier Carrotier” is een moestuin aangelegd, gebruik makend van een farmbot (een mini-robot), die zelf wordt gebouwd en geprogrammeerd. Daar heeft ILVO toe bijgedragen. Er komen elementen aan bod, van permacultuur en aquaponics, over 3D design en het zelf bouwen van instrumenten voor testen, met als resultaten eigen verse groenten en vis. In “Atelier Biosystemen” was de vraag hoe ecosystemen en micro-organismen ons kunnen helpen in het ontwerpen van duurzame systemen voor onze eigen nutriëntencyclus, afvalverwerking, waterzuivering en biosensing. 

STEM & VORK heeft een meer divers en intergenerationeel publiek kunnen betrekken bij het thema 'duurzame voedselsystemen'. Werkvormen zoals onderzoekend leren en het explicitet gebruik van “real life” ervaringen brachten de jongeren ertoe om te ontdekken welke (nieuwe) aspecten en inzichten ze  nuttig en/of boeiend vonden binnen het thema. Er zijn verschillende workshops georganiseerd met telkens aandacht voor  1. een nauwe samenwerking tussen het werkveld, onderwijsinstellingen, vrijwilligersorganisaties, vzw’s,... 2. een complex thema zo toegankelijk mogelijk maken, 3. een zo laag mogelijke drempel creëren voor deelname. 4. digitale technieken introduceren 5. bewustwording rond voeding en oorsprong van voeding opwekken. Al bij al raakten de deelnemers geënthousiasmeerd en geëngageerd. ILVO verzorgde workshops rond de farmbot, het gebruik van drones in agrifood, het inzetten van sensoren bij paddenstoelenkweek, etc. Daarnaast is de serious game 'boerenverstand' ontwikkeld, waarin de spelers figuurlijk in de laarzen van een landbouwer staan en hun eigen landbouwbedrijf moeten beheren. Hierbij moeten ze rekening houden met fluctuerende eisen, wetgevingen, consumentenvraag, …, dit terwijl ze ook hun sociale, ecologische en financiële scores in het oog moeten houden.